Characidium serrano Buckup & Reis, 1997 (Characiformes, Crenuchidae): nuevos conocimientos sobre sus relaciones filogenéticas y distribución

Autores/as

DOI:

https://doi.org/10.30550/j.azl/2097

Palabras clave:

Characidiinae, cuenca del Río Cuareim, marcador COI, prioridad para la conservación

Resumen

Characidium es el género más diverso dentro de la familia Crenuchidae, con un total de 88 especies válidas, aunque existen evidencias de que probablemente sea un grupo polifilético. Recientes expediciones al norte de Uruguay revelaron los primeros registros de Characidium serrano Buckup & Reis, 1997, extendiendo su distribución en unos 300 km hacia el sur y permitiendo considerarla como una especie en peligro de extinción para Uruguay, considerando su restringida distribución en el país. Las diferentes reconstrucciones filogenéticas y comparaciones basadas en COI (Análisis basado en modelos, Análisis de parsimonia y Divergenciaevolutiva entre secuencias) de nuevas  secuencias con las previamente publicadas indican: 1) una mayor afinidad filogenética de C. serrano con C. clistenesi o alternativamente con (C. rachovii + C. orientale) que con C. pterostictum y 2) topologías no coincidentes que en todos los casos sugieren la no-monofilia de Characidium. Las secuencias analizadas del género Characidium formaron 9 grupos estables principales que se obtienen en cada uno de los análisis realizados, los cuales también fueron recuperados en estudios previos realizados por otros autores, pero con topologías generales no coincidentes y pobremente soportadas en sus nodos basales.

Descargas

Los datos de descargas todavía no están disponibles.

Citas

Agudelo-Zamora, H. D., Tavera, J., Murillo, Y. D. & Ortega-Lara, A. (2020). The unknown diversity of the genus Characidium (Characiformes: Crenuchidae) in the Chocó biogeographic region, Colombian Andes: two new species supported by morphological and molecular data. Journal of Fish Biology, 97(6): 1662-1675. https://doi.org/10.1111/jfb.14527 DOI: https://doi.org/10.1111/jfb.14527

Brazeiro, A., Achkar, M., Bartesaghi, L., Ceroni, M., Aldabe, J., Carreira, S., Duarte, A., González, E., Haretche, F., Loureiro, M., Martínez-Lanfranco, J. A., Maneyro, R., Serra, S. & Zarucki, M. (2015). Mapeo de la biodiversidad de Uruguay. In Brazeiro, A. (ed.). Eco-Regiones de Uruguay: Biodiversidad, Presiones y Conservación. Aportes a la Estrategia Nacional de Biodiversidad. Facultad de Ciencias, CIEDUR, VS-Uruguay, SZU. Montevideo. 22-31 pp. https://ppduruguay.undp.org.uy/wp-content/uploads/2020/06/Ecoregiones.pdf

Buckup, P. A. (1993a). Phylogenetic interrelationships and reductive evolution in Neotropical characidiin fishes (Characiformes, Ostariophysi). Cladistics, 9(3): 305-341. https://doi.org/10.1006/clad.1993.1021 DOI: https://doi.org/10.1006/clad.1993.1021

Buckup, P. A. (1993b). Review of the characidiin fishes (Teleostei: Characiformes), with description of four new genera and ten new species. Ichthyological Exploration of Freshwaters, 4: 97-154.

Buckup, P. A & Reis, R. E. (1997): Characidiin Genus Characidium (Teleostei, Characiformes) in Southern Brazil, with description of three new species. Copeia, 1997(3): 531-548. https://doi.org/10.2307/1447557 DOI: https://doi.org/10.2307/1447557

Casciotta, J., Almirón, A., Doubnerová, K., Piálek, L. & ?í?an, O. (2015). First records of Characidium heirmostigmata and C. serrano (Characiformes: Crenuchidae) from freshwaters of Argentina. Ichthyological Contributions of PecesCriollos, 34: 1-3. https://d-nb.info/1226477763/34

Chernomor, O., von Haeseler, A. & Minh, B.Q. (2016). Terrace Aware Data Structure for Phylogenomic Inference from Supermatrices, Systematic Biology, 65(6): 997-1008. https://doi.org/10.1093/sysbio/syw037 DOI: https://doi.org/10.1093/sysbio/syw037

da Graça, W. J. & Pavanelli, C. S. (2008). Characidium heirmostigmata, a new characidiin fish (Characiformes: Crenuchidae) from the upper rio Paraná basin, Brazil. Neotropical Ichthyology, 6(1): 53-56. https://doi.org/10.1590/S1679-62252008000100006 DOI: https://doi.org/10.1590/S1679-62252008000100006

Fricke, R., Eschmeyer, W. N. & Van der Laan, R. (eds) (2024). Eschmeyer's Catalog of Fishes: Genera, Species, References. Electronic version accessed 15/XI/2024. (http://researcharchive.calacademy.org/research/ichthyology/catalog/fishcatmain.asp).

Goloboff, P. A. (2014). Extended implied weighting. Cladistics: the international journal of the Willi Hennig Society, 30(3): 260–272. https://doi.org/10.1111/cla.12047 DOI: https://doi.org/10.1111/cla.12047

Goloboff, P. A., Farris, J. S., Källersjö, M., Oxelman, B., Ramirez, M. N. J. & Szumik, C. A. (2003). Improvements to resampling measures of group support. Cladistics, 19(4): 324-332. https://doi.org/10.1111/j.1096-0031.2003.tb00376.x DOI: https://doi.org/10.1111/j.1096-0031.2003.tb00376.x

Goloboff, P. A., Farris, J. S. & Nixon, K. C. (2008). TNT, a free program for phylogenetic analysis. Cladistics, 24: 774–786. https://doi.org/10.1111/j.1096-0031.2008.00217.x DOI: https://doi.org/10.1111/j.1096-0031.2008.00217.x

Hoang, D. T., Chernomor, O., Von Haeseler, A., Minh, B. Q., & Vinh, L. S. (2018). UFBoot2: improving the ultrafast bootstrap approximation. Molecular Biology and Evolution, 35(2): 518-522. https://doi.org/10.1093/molbev/msx281 DOI: https://doi.org/10.1093/molbev/msx281

Kalyaanamoorthy, S., Minh, B. Q., Wong, T. K., Von Haeseler, A. & Jermiin, L. S. (2017). ModelFinder: fast model selection for accurate phylogenetic estimates. Nature methods, 14(6): 587-589. https://doi.org/10.1038/nmeth.4285 DOI: https://doi.org/10.1038/nmeth.4285

Lanfear, R., Calcott, B., Kainer, D., Mayer, C. & Stamatakis, A. (2014). Selecting optimal partitioning schemes for phylogenomic datasets. BMC Evolutionary Biology, 14, 82: 1-14. https://doi.org/10.1186/1471-2148-14-82 DOI: https://doi.org/10.1186/1471-2148-14-82

Litz, T. O. & Koerber, S. (2014): Check List of the Freshwater Fishes of Uruguay (CLOFFUY). Ichthyological Contributions of PecesCriollos, 28: 1-40. https://pecescriollos.de/wp-content/uploads/2020/12/ICP-28-Litz-Koerber-2014-Check-List-of-the-Freshwater-Fishes-of-Uruguay-CLOFF-UY.pdf

Loureiro, M., González-Bergonzoni, I. & Teixeira de Melo, F. (2023). Peces de Agua Dulce de Uruguay. Segunda Edición. Laboratorio Zoología de Vertebrados, Facultad de Ciencias, Universidad de la República. 192p. https://udelar.edu.uy/retema/wp-content/uploads/sites/30/2023/10/Peces-de-agua-dulce-de-Uruguay.-Segunda-Edicion.pdf

Malanski, E., Sarmento-Soares, L. M., Silva-Malanski, A. C. G., Lopes, M. M., Ingenito, L. F. S. & Buckup, P. A. (2019). A new species of Characidium (Characiformes: Crenuchidae) from coastal basins in the Atlantic Rainforest of eastern Brazil, with phylogenetic and phylogeographic insights into the Characidium alipioi species group. Neotropical Ichthyology, 17(2): e180121: 1-13. https://doi.org/10.1590/1982-0224-20180121 DOI: https://doi.org/10.1590/1982-0224-20180121

Melo, B. F., Ota, R. P., Benine, R. C., Carvalho, F. R., Lima, F. C. T., Mattox, G. M. T., Souza, C. S., Faria, T. C., Reia, L., Roxo, F. F., Valdez-Moreno, M., Near, T. J. & Oliveira, C. (2024). Phylogenomics of Characidae, a hyper-diverse Neotropical freshwater fish lineage, with a phylogenetic classification including four families (Teleostei: Characiformes). Zoological Journal of the Linnean Society, 202(1): zlae101: 1-37. https://doi.org/10.1093/zoolinnean/zlae101 DOI: https://doi.org/10.1093/zoolinnean/zlae101

Melo, M. R. S. & Oyakawa, O. T. (2015). A new species of Characidium Reinhardt (Characiformes, Crenuchidae) with a distinctively dimorphic Male. Copeia, 103(2): 281-289. https://doi.org/10.1643/CI-14-073 DOI: https://doi.org/10.1643/CI-14-073

Oliveira-Silva, L., Batalha-Filho, H., Camelier, P. & Zanata, A. M. (2024). Underestimated diversity in Characidium (Characiformes: Crenuchidae) from Neotropical rivers revealed by an integrative approach. Systematics and Biodiversity, 22: 1, 2346510. https://doi.org/10.1080/14772000.2024.2346510 DOI: https://doi.org/10.1080/14772000.2024.2346510

Peixoto, L. A. W. & Wosiacki, W. B. (2013). A new species of Characidium (Characiformes: Crenuchidae) from the Lower Amazon. Copeia, 2013(1): 52-57. https://doi.org/10.1643/CI-12-080 DOI: https://doi.org/10.1643/CI-12-080

Pereira, L. H. G., Hanner, R., Foresti, F. & Oliveira, C. (2013). Can DNA barcoding accurately discriminate megadiverse Neotropical freshwater fish fauna? BMC Genetica, 14(1): 20. https://doi.org/10.1186/1471-2156-14-20 DOI: https://doi.org/10.1186/1471-2156-14-20

Ronquist, F., Teslenko, M., Van der Mark, P., Ayres, D.L., Darling, A., Höhna, S., Larget, B., Liu, L., Suchard, M.A. & Huelsenbeck, J.P. (2012). MrBayes 3.2: Efficient Bayesian phylogenetic inference and model choice across a large model space. Systematic Biology, 61(3): 539-542. https://doi.org/10.1093/sysbio/sys029 DOI: https://doi.org/10.1093/sysbio/sys029

Scacchetti, P.C., Utsunomia, R., Pansonato-Alves, J.C., da Costa-Silva, G.J., Oliveira, C. & Foresti, F. (2015). Extensive spreading of interstitial telomeric sites on the chromosomes of Characidium (Teleostei, Characiformes). Genetica, 143(3): 263-270. https://doi.org/10.1007/s10709-014-9812-3 DOI: https://doi.org/10.1007/s10709-014-9812-3

Schwarz, G. (1978). Estimating the dimension of a model. Annals of Statistics, 6: 461–464. https://www.jstor.org/stable/2958889 DOI: https://doi.org/10.1214/aos/1176344136

Serra, S., Bessonart. J., Teixeira de Mello, F., Duarte, A., Malabarba, L. & M. Loureiro (2014). Peces del Río Negro. Montevideo, MGAP-DINARA, 208 p. https://www.researchgate.net/publication/263735043_Peces_del_Rio_Negro

Serra, W. S., Duarte, A., Burress, E. D. & Loureiro, M. (2011). Pisces, Perciformes, Cichlidae, Crenicichla tendybaguassu Lucena & Kullander, 1992: First record for Uruguay. Check List, 7(3): 357-359. https://doi.org/10.15560/7.3.357 DOI: https://doi.org/10.15560/7.3.357

Serra, W. S., Zarucki, M., Duarte, A., Burress, E. D., Teixeira-de-Mello, F., González-Bergonzoni, I. & Loureiro, M. (2013). New records of characiform fishes (Ostariophysi: Characiformes) for Uruguay. Check List, 9(6): 1576-1579. https://doi.org/10.15560/9.6.1576 DOI: https://doi.org/10.15560/9.6.1576

Serrano, É. A., Melo, B .F., Freitas-Souza, D., Oliveira, M. L. M, Utsunomia, R., Oliveira, C. & Foresti, F. (2019). Species delimitation in Neotropical fishes of the genus Characidium (Teleostei, Characiformes). Zoologica Scripta, 48(1): 69-80. https://doi.org/10.1111/zsc.12318 DOI: https://doi.org/10.1111/zsc.12318

Soutullo, A., Alonso, E., Arrieta, D., Beyhaut, R., Carreira, S., Clavijo, C., Cravino, J., Delfino, L., Fabiano, G., Fagundez, C., Haretche, F., Marchesi, E., Passadore, C., Rivas, M., Scarabino, F., Sosa, B. & Vidal, N. (2009). Especies Prioritarias para la Conservación en Uruguay 2009. Proyecto Fortalecimiento del Proceso de Implementación del Sistema Nacional de Áreas Protegidas. DINAMA, Montevideo, Uruguay. 93p. https://doi.org/10.1017/S0376892920000089 DOI: https://doi.org/10.1017/S0376892920000089

Souza-Shibatta, L., Tonini, J.F.R., Abrahão, V.P., Jarduli, L.R., Oliveira, C., Malabarba, L.R., Sofia, S.H. & Shibatta, O. A. (2018). Reappraisal of the systematics of Microglanis cottoides (Siluriformes, Pseudopimelodidae), a catfish from southern Brazil. PLoS ONE, 13(7): e0199963. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0199963 DOI: https://doi.org/10.1371/journal.pone.0199963

speciesLink network, accessed 13/VI/2024, https://specieslink.net/search

Stabile, B. H. M., Reis, R. B., Frota, A., da Graça, W. J. & Oliveira, A. V. (2024). Morphology and molecular evidence of a new species of Characidium (Characiformes: Crenuchidae) from the edges of a protected area at Rio Itararé, upper Rio Paraná, southern Brazil. Journal of Fish Biology. https://doi.org/10.1111/jfb.15935 DOI: https://doi.org/10.1111/jfb.15935

Tamura, K., Nei, M. and Kumar, S. (2004). Prospects for inferring very large phylogenies by using the neighbor-joining method. Proceedings of the National Academy of Sciences (USA), 101: 11030-11035. https://doi.org/10.1073/pnas.0404206101 DOI: https://doi.org/10.1073/pnas.0404206101

Tamura, K., Stecher, G. and Kumar, S. (2021). MEGA 11: Molecular Evolutionary Genetics Analysis Version 11. Molecular Biology and Evolution, 38: 3022-3027. https://doi.org/10.1093/molbev/msab120 DOI: https://doi.org/10.1093/molbev/msab120

Toledo-Piza, M., Baena, E. G., Dagosta, F. C. P., Menezes, N. A., Ândrade, M., Benine, R. C., Bertaco, V. A., Birindelli, J. L. O., Boden, G., Buckup, P. A., Camelier, P., Carvalho, F. R., Castro, R. M. C., Chuctaya, J., Decru, E., Derijst, E., Dillman, C. B., Ferreira, K. M., Merxem, D. G., Giovannetti, V., Hirschmann, A., Jégu, M., Jerep, F. C., Langeani, F., Lima, F. C. T., Lucena, C. A. S., Lucena, Z. M. S., Malabarba, L. R., Malabarba, M. C. S. L., Marinho, M. M. F., Mathubara, K., Mattox, G. M. T., Melo, B. F., Moelants, T., Moreira, C. R., Musschoot, T., Netto-Ferreira, A. L., Ota, R. P., Oyakawa, O. T., Pavanelli, C. S., Reis, R. E., Santos, O., Serra, J. P., Silva, G. S. C., Silva-Oliveira, C., Souza-Lima, R., Vari, R. P. & Zanata, A. M. (2024). Checklist of the species of the Order Characiformes (Teleostei: Ostariophysi). Neotropical Ichthyology, 22(1): e230086. https://doi.org/10.1590/1982-0224-2023-0086 DOI: https://doi.org/10.1590/1982-0224-2023-0086

Trifinopoulos, J., Nguyen, L. T., von Haeseler, A. & Minh, B. Q. (2016). W-IQ-TREE: a fast online phylogenetic tool for maximum likelihood analysis. Nucleic acids research, 44(1): 232-235. https://doi.org/10.1093/nar/gkw256 DOI: https://doi.org/10.1093/nar/gkw256

Ward, R.D., Zemlak, T.S., Innes, B.H., Last, P.R. & Hebert, P.D.N. (2005). DNA barcoding Australia’s fish species. Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Series B, Biological Sciences, 360: 1847–1857. https://doi.org/10.1098/rstb.2005.1716 DOI: https://doi.org/10.1098/rstb.2005.1716

Zanata, A. M., Oliveira, C., & Oliveira-Silva, L. (2024). Integrative taxonomy reveals a new species of Characidium (Characiformes: Crenuchidae) shared by tributaries of upper Tapajós and Xingu river basins, Brazil. Journal of Fish Biology. https://doi.org/10.1111/jfb.15938 DOI: https://doi.org/10.1111/jfb.15938

Zanata, A. M., Oliveira-Silva, L. & Ohara, W.M. (2023). A new sexually dichromatic miniature Characidium (Characiformes: Crenuchidae) from the rio Guaporé, rio Madeira basin, Brazil, with remarkable morphological novelties to the genus. Neotropical Ichthyology, 21(1): e220059: 1-20. https://doi.org/10.1590/1982-0224-2022-0059 DOI: https://doi.org/10.1590/1982-0224-2022-0059

Zarucki, M., González-Bergonzoni, I., Teixeira-de-Mello, F., Duarte, A., Serra, S., Quintans, F. & Loureiro, M. (2010). New records of freshwater fish for Uruguay. Check List, 6(2): 191-194. https://doi.org/10.15560/6.2.191 DOI: https://doi.org/10.15560/6.2.191

Characidium serrano Buckup & Reis, 1997 (Characiformes, Crenuchidae): nuevos conocimientos sobre sus relaciones filogenéticas y distribución

Descargas

Publicado

2025-02-26

Cómo citar

Serra, W., Scarabino, F. ., Méttola, E. ., Montes, M. M., Terán, G. ., Moncada, M. ., Sanguinetti, G. ., Duarte, A. ., & García, M. . (2025). Characidium serrano Buckup & Reis, 1997 (Characiformes, Crenuchidae): nuevos conocimientos sobre sus relaciones filogenéticas y distribución. Acta Zoológica Lilloana, 69(1), 1–28. https://doi.org/10.30550/j.azl/2097
سرور مجازی ایران Decentralized Exchange

Número

Sección

Artículos
فروشگاه اینترنتی صندلی اداری جوراب افزایش قد ژل افزایش قد خرید vpn سرور مجازی بایننس