Posible ampliación del hábitat de Asio stygius (Strigiformes: Strigidae) en Bolivia

Autores/as

  • Sebastián Gutiérrez-Cruz Museo de Historia Natural Noel Kempff Mercado, Universidad Autónoma Gabriel René Moreno. https://orcid.org/0000-0001-8660-2640
  • Nicole A. Avalos Museo de Historia Natural Noel Kempff Mercado, Universidad Autónoma Gabriel René Moreno https://orcid.org/0009-0007-8313-8900
  • W. Sergio Pantoja Museo de Historia Natural Noel Kempff Mercado, Universidad Autónoma Gabriel René Moreno
  • Luis Alejandro Galvez Museo de Historia Natural Noel Kempff Mercado, Universidad Autónoma Gabriel René Moreno
  • Miguel Montenegro-Avila Museo de Historia Natural Noel Kempff Mercado, Universidad Autónoma Gabriel René Moreno

DOI:

https://doi.org/10.30550/j.azl/2054

Palabras clave:

Búho Estigio, nuevos registros, subespecie, distribución

Resumen

Este trabajo documenta la expansión de la distribución del búho estigio (Asio stygius) en Bolivia, aportando tres nuevos registros en los departamentos de Tarija y Santa Cruz, incluyendo áreas urbanas. Durante la revisión de especímenes en el Museo de Historia Natural Noel Kempff Mercado, se destaca el ejemplar MNKM.AV 6263, que presenta una coloración similar a la subespecie A. s. barberoi, conocida por su especialización en el Chaco. Sin embargo, sus medidas difieren de los estándares reportados para esta subespecie, sugiriendo posibles variaciones o adaptaciones locales. En contraste, el resto de los ejemplares examinados muestran características típicas de la subespecie A. s. stygius, distribuidos en diferentes ecosistemas bolivianos. Los nuevos registros también sugieren una mayor adaptabilidad de A. stygius a hábitats perturbados y expanden su presencia hacia el sur del país, conectando potenciales poblaciones desde el norte de Argentina. Los resultados destacan la necesidad de un monitoreo constante para confirmar la presencia y variabilidad de estas subespecies, mejorando el conocimiento sobre la distribución y ecología de esta especie en Bolivia.

Descargas

Los datos de descargas todavía no están disponibles.

Citas

Berg, C. (1879). Hemiptera Argentina enumeravit speciesque novas. Bonariae: Pauli E. Coni pp. 1-316:101-102. DOI: https://doi.org/10.5962/bhl.title.36493

Berg, C. (1883). Addenda et emendanda ad Hemiptera Argentinae (2). Anales de la Sociedad Cientifica Argentina 16: 5-32, 73-87, 105-125, 180-191, 231-241, 285-94.

Brailovsky, H. (1990). Revisión del complejo Althos con descripción de géneros nuevos y especies nuevas (Hemiptera-Heteroptera-Coreidae-Coreini). Publicaciones Especiales del Instituto de Biología 5: 1-152.

Breddin, G. (1914) Neue oder wenig gekannte neotropische Hemiptera. Abhandlungen Senckenbergischen NaturforschendenGesellschaft, 36, 53-59.

Buitrago, L. G. (2000). The climate of the province of Jujuy. Faculty of Agrarian Science, 2nd ed., National University of Jujuy, San Salvador de Jujuy, p 39.

Cabrera, A. J. (1958) La vegetación de la Puna Argentina. Revista de Investigaciones Agrícolas 11: 317-512.

Carpintero, D. L., Coscarón, M.C. (2023) Miridae. En: Biodiversidad de Artrópodos Argentinos volumen 6 (193-204) Editorial INSUE-UNT, San Miguel de Tucumán, Argentina. https://www.researchgate.net/publication/383538901_MIRIDAE#fullTextFileContent

Carvalho, J. C. M. (1961). Mirideos neotropicais LXXXIX: Dois generos novos do Peru e Terra do Fogo (Hemiptera, Heteroptera). Revista Brasileira de Biologia 21: 461-466.

Carvalho, M.C., Carpintero D.L. (1990). Mirideos neotropicais, CCCXXIII: Redescriçao de Pycnoderes albipes (Berg, 1892) e descriçoes de dez espécies novas da fauna sulamericana (Hemiptera). Revista Brasileira de Biologia 50: 783-798.

Carvalho J.M.C., Carpintero, D.L. (1991). Miridos neotropicales CCCXLVI: descripción de un género y siete especies nuevas de la subfamilia Orthotylinae, con notas y correciones taxonomicas (Hemiptera). Anais da Academia Brasileira de Ciencias 63: 33-42. researchgate.net/publication/383622938_Mirideos_Neotropicais_CCCXLVI_Descripcion_de_Un_Genero_y_Siete_Especies_Nuevas_de_la_Subfamilia_Orthotylinae_con_Notas_y_Correciones_Taxonomicas_Hemiptera

Claps, L. E., Debandi, G. y Roig Juñent, S. (2014). Biodiversidad de Artrópodos Argentinos volumen 2. Editorial Sociedad Entomológica Argentina, Mendoza. https://www.csnat.unt.edu.ar/investigacion/institutos/insue/investigacion/publicaciones/libros

Claps, L. E., Roig Juñent, S. y Morrone, J. J. (2023a). Biodiversidad de Artrópodos Argentinos volumen 5. Editorial INSUE UNT, San Miguel de Tucumán Argentina. https://www.csnat.unt.edu.ar/investigacion/institutos/insue/investigacion/publicaciones/libros

Claps, L. E., Roig Juñent, S. y Morrone, J. J. (2023b). Biodiversidad de Artrópodos Argentinos volumen 6. Editorial INSUE UNT, San Miguel de Tucumán Argentina. https://www.csnat.unt.edu.ar/investigacion/institutos/insue/investigacion/publicaciones/libros

Coscarón, M.C., Carpintero, D. L. (2023). Coreidae. En: Biodiversidad de Artrópodos Argentinos volumen 6 (181-186). Editorial INSUE UNT, San Miguel de Tucumán, Argentina.

Dellapé, P. M. (2014). Lygaeoidea. En: Biodiversidad de Artrópodos Argentinos volumen 3 (421-438). Editorial INSUE-UNT, San Miguel de Tucumán, Argentina. https://www.researchgate.net/publication/273657096_Biodiversidad_de_Artropodos_Argentinos_vol_3_Capitulo_Lygaeoidea

Distant W.L. (1882-1893). Insecta. Rhynchota. Hemiptera-Heteroptera. Vol. I. Biol. cent.-amer. London (v)-xx,1-462, 39 col. pl.

Dmitriev, D.A., Angelova, R., Anufriev, G.A., Bartlett, C.R., Blanco-Rodríguez, E., Borodin, O.I., Cao, Y.-H., Deitz, L.L., Dietrich, C.H., Dmitrieva, M.O., El-Sonbati, S.A., Evangelista de Souza, O., Gjonov, I.V., Gonçalves, A.C., Gonçalves, C.C., Hendrix, S., McKamey, S., Kohler, M., Kunz, G., Malenovský, I., Morris, B.O., Novoselova, M., Pinedo-Escatel, J.A., Rakitov, R.A., Rothschild, M.J., Sanborn, A.F., Takiya, D.M., Wallace, M.S., Zahniser, J.N. (2024). World Auchenorrhyncha Database. TaxonPages. Retrieved on 2024-09-05 at https://hoppers.speciesfile.org/

Fauvel, G. (1999). Diversity of Heteroptera in agroecosystems: Role of sustainability and bioindication. Agriculture, Ecosys-tems & Environment 74: 275-303. https://doi.org/10.1016/S0167-8809(99)00039-0 DOI: https://doi.org/10.1016/B978-0-444-50019-9.50016-9

Gölner-Scheiding, U. (1998). Drei neue Arten der Rhopalidae: Harmostes (Harmostes) paraprolixus spec. nov. und Harmostes (Neoharmostes) bergi spec. nov. aus Bolivien, und Peliochrous thomasi spec. nov. aus Uganda (Insecta: Heteroptera: Coreoidea). Faun Abh Mus Tierk Dresden 32: 175-179: 176-177.

Henry, T. J. (2017). Biodiversity of Heteroptera. En: Insect Biodiversity: Science and Society (279-335) 2 ed. J. Wiley & Sons Ltd. https://doi.org/10.1002/9781118945568.ch10 DOI: https://doi.org/10.1002/9781118945568.ch10

Melo, M. C., Carpintero, D. L. (2014). Saldidae. En: Biodiversidad de Artrópodos Argentinos volumen 3 (357-363). Editorial INSUE-UNT, San Miguel de Tucumán, Argentina. https://www.researchgate.net/publication/273667767_Biodiversidad_de_Artropodos_Argentinos_vol_3_Capitulo_Saldidae

Melo M. C., Montemayor, S. I. (2014). Rhopalidae. En: Biodiversidad de Artrópodos Argentinos volumen 3 (449-454). Editorial INSUE-UNT, San Miguel de Tucumán, Argentina. https://www.researchgate.net/publication/273667744_Biodiversidad_de_Artropodos_Argentinos_vol_3_Capitulo_Rhopalidae

Morrone, J. J., Coscarón, S. (1998). Biodiversidad de artrópodos argentinos. Una perspectiva biotaxonómica. Ediciones SUR. https://www.csnat.unt.edu.ar/investigacion/institutos/insue/investigacion/publicaciones/libros

Panizzi, A.R, Mcpherson, J.E., James, D.G., Javahery, J., Mcpherson, R.M. (2000) Stink Bugs (Pentatomidae). En: Heteroptera of Economic Importance (421-474). CRC Press, Boca Raton, London, New York and Washington, D.C. DOI: https://doi.org/10.1201/9781420041859.ch13

Reuter, O. M. (1905). Capsidae in Venezuela a D:o D:re Fr. Meinert collectae enumeratae novaeque species descriptae. Öfversigt af Finska Vetenskapssocietetens Förhandlingar 47): 39.

Roig-Juñent, S., Claps, L. E., Morrone, J.J. (2014a). Biodiversidad de artrópodos argentinos volumen 3. Editorial INSUE – UNT, San Miguel de Tucumán, Argentina. https://www.csnat.unt.edu.ar/investigacion/institutos/insue/investigacion/publicaciones/libros

Roig-Juñent, S., Claps, L. E., Morrone, J.J. (2014b). Biodiversidad de artrópodos argentinos volumen 4. Editorial INSUE – UNT, San Miguel de Tucumán, Argentina. https://www.csnat.unt.edu.ar/investigacion/institutos/insue/investigacion/publicaciones/libros

Rojo, V., Arzamendia, Y., Ospina, J. C., Baldo, J., Amador, S. G., Bautista, M.E., Bejerano, F.F., Cari, M. del V., Carlos, C. R., Cruz, R. S., Farfán, R. M., Farfán, S. M., Flores, H. e., Flores, R.S., Flores, V. V., Gregorio, E, Laime, B, Laureano, F., López, N. T., Mamaní, S.A., Morales, M., Quispe, S. C., Solís, A., Solís, S.T., Zotar, K. D., Vargas, L. E., Vásquez, A., Vásquez, E., Bejerano, J. S., Vargas, E., Vásquez, C., Domínguez, C., Bautista, A. B., Bautista, I. K., Farfán, D. E., Farfán, J.T., Urrelo, F. R.,Bautista, R. N., Chaile, J.R., Gregorio, N.A., Mamaní, L.N., Vásquez, F.O., Zotar, G.N., Bejerano, F. A., Gaspar, R.M., Laureano, A., Puca, P. N., Solís, A. C., Mamaní, E.A., Velásquez, N.A., Alanoca, E. F., Calisaya, P. O., Cruz, R., Gaspar, F. J., Gregorio, W. M., Mejía, C., Mamaní, M.J., Solís, N.J., Vargas, K.D., Vásquez. A, Velásquez. T.V. y Vilá, B. (2024). Plantas de Santa Catalina. 1ra ed. Ilustrada, 111 p. https://www.vicam.org.ar/libro2024/2024_libroPlantasStaCatalina_Digital.pdf

Rojo, V., Arzamendia, Y. Pérez, C., Baldo, J. L., Vilá, B. L. (2019). Spatial and temporal variation if the vegetation of the semiarid Puna in a pastoral system in the pozuelos Biosphere Reserve. Enviromental Monitoring and Assessment 191. https://www.vicam.org.ar/publi/10.pdf DOI: https://doi.org/10.1007/s10661-019-7803-7

Ruthsatz, B, Movia, C. (1975). Relevamiento de las estepas andinas del noroeste de la provincia de Jujuy. Fundación para la Educación, la Ciencia y la Cultura. Buenos Aires, Argentina.

Schuh, R.T., Polhemus, J.T. (2009). Revision and analysis of Pseudosaldula Cobben (Insecta: Hemiptera: Saldidae): A group with a classic andean distribution. Bulletin of the American Museum of Natural History 323: 1-102. http://dx.doi.org/10.1206/323.1 DOI: https://doi.org/10.1206/323.1

Schuh, R. T., Weirauch, C. (2020). True Bugs of The World (Hemiptera: Heteroptera): Classification and Natural History (Second Edition). Siri Scientific Pres.

Stål, C. (1859). Hemiptera. Species novas descripsit. Fregatten Eugenies Resa. Arkiv for Zoologi. Utgifvet af K. Svenska Vetenskaps-akademien Stockholm 4: 219-298: 244.

Sweet, M. H. (2000). Economic importance of the seedbugs and the chinchbugs (Lygaeoidea) Chapter 6. En: Heteroptera of Economic Importance (143-264). CRC Press. Boca Raton, London, New York and Washington, D.C. DOI: https://doi.org/10.1201/9781420041859.ch6

Tecchi, R. y García Fernández, J. (1998). La frontera agropecuaria en un humedal del altiplano argentino. En: Bases para la Conservación y Manejo de La Puna y Cordillera Frontal (257-272). UNESCO, Montevideo, Uruguay. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000113675

van der Sluijs, J. P. (2020). Insect decline, an emerging global environmental risk. Current Opinion in Environmental Sustainability, 46, 39-42. https://www.researchgate.net/deref/https%3A%2F%2Fdoi.org%2F10.1016%2Fj.cosust.2020.08.012?_tp=eyJjb250ZXh0Ijp7ImZpcnN0UGFnZSI6InB1YmxpY2F0aW9uIiwicGFnZSI6InB1YmxpY2F0aW9uIiwicG9zaXRpb24iOiJwYWdlQ29udGVudCJ9fQ

Wheeler, A.G. (2001). Biology of the plant bugs (Hemiptera: Miridae). Pests, predators, opportunists. Cornell University Press, Ithaca y Nueva York.

Zamar, M. I., Contreras, E. F., Hamity, V. C., Linares, M. A., Arzamendia, Y., Baldo, J., Rojo, V. Ortiz, F. (2024). Artrópodos en sistemas pastoriles de la puna jujeña. XIV Jornadas Científico Técnicas, Facultad de Ciencias Agrarias, Universidad Nacional de Jujuy. San Salvador de Jujuy.

Posible ampliación del hábitat de Asio stygius (Strigiformes: Strigidae) en Bolivia

Descargas

Publicado

2025-04-10

Cómo citar

Gutiérrez-Cruz, S. ., Avalos Saavedra, N. A., Pantoja, W. S. ., Galvez, L. A., & Montenegro-Avila, M. . (2025). Posible ampliación del hábitat de Asio stygius (Strigiformes: Strigidae) en Bolivia. Acta Zoológica Lilloana, 69(1), 297–307. https://doi.org/10.30550/j.azl/2054
سرور مجازی ایران Decentralized Exchange

Artículos más leídos del mismo autor/a

فروشگاه اینترنتی صندلی اداری جوراب افزایش قد ژل افزایش قد خرید vpn سرور مجازی بایننس