Percepciones del cóndor andino en la población urbana del Ecuador

Autores/as

DOI:

https://doi.org/10.30550/j.azl/1810

Palabras clave:

especie emblemática, género, modelos generalizados, población urbana, socioeconómicos

Resumen

El cóndor andino (Vultur gryphus) es una especie emblemática de los Andes. Es el ave carroñera más grande del mundo, y está en la cúspide de la cadena trófica. Su imagen ha estado presente desde tiempos inmemorables en culturas, fiestas y creencias y persiste en simbolismos y culturas actuales. Con el objetivo de evaluar los efectos socioeconómicos de la población urbana sobre información general del cóndor andino, se usó encuestas que fueron distribuidas por internet en Ecuador. Se analizó la información mediante pruebas Chi2y modelos lineales generalizados. Se obtuvieron 726 respuestas de personas entre 18 y 71 años. Todos los modelos generados fueron confiables. Los resultados muestran que la información general como; reconocer la especie, conocer su alimentación y percibir que está en peligro de extinción, es conocida por la población urbana. Aspectos desconocidos del cóndor andino son el tamaño de la especie, distancia de vuelo y el número de huevos por nidada. El cóndor andino tiene percepción positiva como ave carroñera y un bajo porcentaje la considera especie nociva y capaz de depredar animales vivos. Variables como él; género, las actividades al aire libre y la edad evidenciaron espacios sociales con vacíos de historia natural del cóndor andino. Sugerimos como alternativa para cubrir por completo los vacíos de historia natural, acciones de educación ambiental direccionados a estos espacios sociales.

Descargas

Los datos de descargas todavía no están disponibles.

Citas

Astore, V., Estrada, R., Jácome, N. L. (2017). Reintroduction strategy for the Andean Condor Conservation Program, Argentina. International Zoo Yearbook, 51, 124-136. https://doi.org/10.1111/izy.12140 DOI: https://doi.org/10.1111/izy.12140

Astudillo, P. X., Siddons, D. C., Barros-Quito, S., Orellana, J. A., Latta, S. C. (2016). La Distribución Potencial Del Cóndor Andino. El Hornero, 31, 89-95. https://doi.org/10.56178/eh.v31i2.555 DOI: https://doi.org/10.56178/eh.v31i2.555

Ballejo, F., Lambertucci, S. A., Trejo, A., De Santis, L. J. M. (2018). Trophic niche overlap among scavengers in Patagonia supports the condor-vulture competition hypothesis. Bird Conservation International, 28, 390-402. https://doi.org/10.1017/S0959270917000211 DOI: https://doi.org/10.1017/S0959270917000211

Ballejo, F., Plaza, P. I., Lambertucci, S. A. (2020). The conflict between scavenging birds and farmers: Field observations do not support people’s perceptions. Biological Conservation, 24, 108627. https://doi.org/10.1016/j.biocon.2020.108627 DOI: https://doi.org/10.1016/j.biocon.2020.108627

Cailly Arnulphi, V. B., Lambertucci, S. A., Borghi, C. E. (2017). Education can improve the negative perception of a threatened long-lived scavenging bird, the Andean condor. PLoS ONE, 12, 1-13. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0185278 DOI: https://doi.org/10.1371/journal.pone.0185278

Castillo-Figueroa, D., Sáenz-Jíménez, F. (2019). Experiencias De Educación Ambiental Para La Conservación Del Cóndor Andino (Vultur gryphus) En La Provincia Del Guavio, Cundinamarca (Colombia). Revista Luna Azul, 49, 90-108. https://doi.org/10.17151/luaz.2019.49.5 DOI: https://doi.org/10.17151/luaz.2019.49.5

Devictor, V., Bensaude-Vincent, B. (2016). From ecological records to big data: the invention of global biodiversity. History and Philosophy of the Life Sciences, 38, 1-23. https://doi.org/10.1007/s40656-016-0113-2 DOI: https://doi.org/10.1007/s40656-016-0113-2

Donázar, J. A., Travaini, A., Ceballos, O., Rodriguez, A., Delibes, M., Hiraldo, F. (1999). Effects of sex-associated competitive asymmetries on foraging group structure and despotic distribution in Andean condors. Behavioral Ecology and Sociobiology, 45, 55-65. https://doi.org/10.1007/s002650050539 DOI: https://doi.org/10.1007/s002650050539

Duclos, M., Sabat, P., Newsome, S. D., Pavez, E. F., Galbán-Malagón, C., Jaksic, F. M., Quirici, V. (2020). Latitudinal patterns in the diet of Andean condor (Vultur gryphus) in Chile: Contrasting environments influencing feeding behavior. Science of the Total Environment, 741, 140220. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2020.140220 DOI: https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2020.140220

Freile, J. F., Santander, T., Jiménez-Uzcátegui, G., Carrasco, L., Cisneros-Heredia, D., Guevara, E., Sánchez-Nivicela, M., Tinoco, B. (2019). Lista Roja De Las Aves del Ecuador. Ministerio del Ambiente, Aves y Conservación, Comité Ecuatoriano de Registros Ornitológicos, Universidad del Azuay, Red Aves Ecuador y Universidad San Francisco de Quito.

Houston, D., Kirwan, G. M., Christie, D. A., Sharpe, C. J. (2020). Andean Condor (Vultur gryphus). In J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D. A. Christie, & E. de Juana (Eds.). Birds of the World version 1.0.; Cornell Lab of Ornithology. https://doi.org/https://doi.org/10.2173/bow.andcon1.01 DOI: https://doi.org/10.2173/bow.andcon1.01

Ibarra, J., Barreau, A., Massardo, F., Rozzi, R. (2012). El condor andino: Una especie biocultural clave del paisaje sudamericano. Boletín Chileno de Ornitología 18: 1-22.

IUCN. (2017). Guidelines for Using the IUCN Red List Categories and Criteria of the IUCN Species Survival Commission. Prepared by the Standards and Petitions Subcommittee of the IUCN Species Survival Commission., 13, 160.

IUCN. (2012). Categorías y Criterios de la Lista Roja de la UICN: Version 3.1. IUCN, vi, 34. Gland, Suiza y Cambridge, Reino Unido.

Koester, F. (2002). Cóndor Andino. In T. Granizo, C. Pacheco, M. B. Ribadeneira, M. Guerrero, L. Suárez (Eds.), Libro rojo de las aves del Ecuador (74-75). SIMBIOE/Conservación Intemacional/EcoCiencia/Ministerio del Ambiente/UICN. Serie Libros rojos del Ecuador, Tomo 2. Quito.

Köster, F. (1997). Los Cóndores de Papallacta. Instituto Ecuatoriano Forestal y de Áreas Naturales y Vida Silvestre (INEFAN), Empresa Municipal de Agua Potable y Alcantarillado de Quito (EMAAP-Q), Fundación Rumicocha y Fundación Ornitológica del Ecuador (CECIA). Impresiones Signo.

Lambertucci, S. A. (2007). Biología y conservación del Cóndor Andino (Vultur gryphus) en Argentina. El Hornero, 22, 149-158. https://doi.org/10.56178/eh.v22i2.760 DOI: https://doi.org/10.56178/eh.v22i2.760

Lambertucci, S. A., Mastrantuoni, O. A. (2008). Breeding behavior of a pair of free-living Andean Condors. Journal of Field Ornithology, 79, 147-151. https://doi.org/10.1111/j.1557-9263.2008.00156.x DOI: https://doi.org/10.1111/j.1557-9263.2008.00156.x

Lambertucci, S. A., Navarro, J., Sanchez Zapata, J. A., Hobson, K. A., Alarcón, P. A. E., Wiemeyer, G., Blanco, G., Hiraldo, F., Donázar, J. A. (2018). Tracking data and retrospective analyses of diet reveal the consequences of loss of marine subsidies for an obligate scavenger, the andean condor. Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences, 285. https://doi.org/10.1098/rspb.2018.0550 DOI: https://doi.org/10.1098/rspb.2018.0550

Lambertucci, S. A., Speziale, K. L. (2009). Some possible anthropogenic threats to breeding andean condors (Vultur gryphus). Journal of Raptor Research, 43, 245-249. https://doi.org/10.3356/JRR-08-108.1 DOI: https://doi.org/10.3356/JRR-08-108.1

Lambertucci, S. A., Trejo, A., Di Martino, S., Sánchez-zapata, J. A., Donázar, J. A., Hiraldo, F. (2009). Spatial and temporal patterns in the diet of the Andean condor: Ecological replacement of native fauna by exotic species. Animal Conservation, 12, 338-345. https://doi.org/10.1111/j.1469-1795.2009.00258.x DOI: https://doi.org/10.1111/j.1469-1795.2009.00258.x

Manzano-García, J., Jiménez Escobar, N. D., Lobo Allende, R., Cailly Arnulphi, V. B. (2017). El Cóndor Andino (Vultur gryphus): ¿predador o carroñero? Pluralidad de percepciones entre los saberes locales y el discurso académico en las sierras centrales de Argentina. El Hornero, 32, 029-037. https://doi.org/10.56178/eh.v32i1.531 DOI: https://doi.org/10.56178/eh.v32i1.531

Montealegre, J. (2007). Identidad y representaciones en un mundo globalizado. POLIS, Revista Latinoamericana, 18, 1-18.

Naveda-Rodríguez, A., Vargas, F. H., Kohn, S., Zapata-Ríos, G. (2016). Andean Condor (Vultur gryphus) in Ecuador: Geographic Distribution, Population Size and Extinction Risk. PLOS ONE, 11. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0151827 DOI: https://doi.org/10.1371/journal.pone.0151827

Pavez, E. F., Duclos, M., Rau, J. R., Sade, S., Jaksic, F. M. (2019). Evidence of high consumption of waste by the Andean Condor (Vultur gryphus) in an anthropized environment of Chile. Ornitologia Neotropical, 30, 185-191. https://doi.org/10.58843/ornneo.v30i0.439 DOI: https://doi.org/10.58843/ornneo.v30i0.439

Perrig, P. L., Donadio, E., Middleton, A. D., Pauli, J. N. (2017). Puma predation subsidizes an obligate scavenger in the high Andes. Journal of Applied Ecology, 54, 846-853. https://doi.org/10.1111/1365-2664.12802 DOI: https://doi.org/10.1111/1365-2664.12802

Perrig, P. L., Lambertucci, S. A., Cruz, J., Alarcón, P. A. E., Plaza, P. I., Middleton, A. D., Blanco, G., Sánchez-Zapata, J. A., Donázar, J. A., Pauli, J. N. (2020). Identifying conservation priority areas for the Andean condor in southern South America. Biological Conservation, 243. https://doi.org/10.1016/j.biocon.2020.108494 DOI: https://doi.org/10.1016/j.biocon.2020.108494

Piana, R. P. (2014). Posibles impactos de la alimentación suplementaria y de las fiestas tradicionales en las poblaciones silvestres del cóndor andino (Vultur gryphus) en Perú y recomendaciones para su conservación. Ornitologia Neotropical, 25, 37-4625.

Piana, R. P. (2019). Human-caused and Yawar Fiesta-derived mortality of Andean Condors (Vultur gryphus) in Peru. Wilson Journal of Ornithology, 131, 833-838. https://doi.org/10.1676/1559-4491-131.4.833 DOI: https://doi.org/10.1676/1559-4491-131.4.833

Restrepo-Cardona, J. S., Sáenz-Jiménez, F., Echeverry-Galvis, M. Á., Betancur, A., Quintero, A. F., López, P. A. (2018). Breeding behavior of a reintroduced pair of andean condor (Vultur gryphus) in the central andes of Colombia. Ornitologia Neotropical, 29, 129-133. https://doi.org/10.58843/ornneo.v29i1.233 DOI: https://doi.org/10.58843/ornneo.v29i1.233

Restrepo, J., Sáenz-Jiménez, F., Lieberman, A. A. (2019). Traditional knowledge and perceptions towards the Andean Condor (Vultur gryphus Linnaeus, 1758) in the central Andes of Colombia. Ethnoscientia, 4, 1-7. https://doi.org/10.22276/ethnoscientia.v4i1.211 DOI: https://doi.org/10.22276/ethnoscientia.v4i1.211

Sáenz-Jiménez, F., Parrado-Vargas, A., Pérez-Torres, J., Sheppard, J. K., Ciri, F. (2016). Andean condor (Vultur gryphus) nesting in northeastern Colombia and differences in laying dates along the andes. Ornitologia Neotropical, 27, 67-71.

Sánchez, R., Gallo-Viracocha, F. En imprenta. Minimum distances, breeding success and use of shared cliffs for Andean Condor Vultur gryphus breeding in Ecuador. Acta Ornithologica.

Wallace, M. P., y Temple, S. A. (1988). Impacts of the 1982-1983 El Niño on Population Dynamics of Andean Condors in Peru. Biotropica, 20, 144. https://doi.org/10.2307/2388187 DOI: https://doi.org/10.2307/2388187

Zambrano-Monserrate, M. A. (2020). The economic value of the Andean Condor: The national symbol of South America. Journal for Nature Conservation, 54. https://doi.org/10.1016/j.jnc.2020.125796 DOI: https://doi.org/10.1016/j.jnc.2020.125796

Percepciones del cóndor andino en la población urbana del Ecuador

Descargas

Publicado

2023-09-27

Cómo citar

Gallo-Viracocha, F., Páramo Heredia , S., Endara , A. ., Vicente Riofrío, M. ., Montalvo , E. ., & Sánchez Mateos, R. . (2023). Percepciones del cóndor andino en la población urbana del Ecuador. Acta Zoológica Lilloana, 67(2), 399–414. https://doi.org/10.30550/j.azl/1810
صندلی اداری سرور مجازی ایران Decentralized Exchange

Número

Sección

Artículos
فروشگاه اینترنتی صندلی اداری جوراب افزایش قد ژل افزایش قد خرید vpn خرید vpn سرور مجازی بایننس