Estructura y composición de las bandadas mixtas de aves invernales a lo largo del gradiente latitudinal en las selvas montanas de las Yungas, Argentina

Autores/as

  • María Elisa Fanjul Instituto de Vertebrados, Área de Zoología, Fundación Miguel Lillo
  • Ada Lilian Echevarria Instituto de Vertebrados, Área de Zoología, Fundación Miguel Lillo
  • María Valeria Martínez Instituto de Vertebrados, Área de Zoología, Fundación Miguel Lillo

DOI:

https://doi.org/10.30550/j.azl/2021.65.2/2021-11-04

Palabras clave:

gradientes ambientales, avifauna, agrupación mixta, selva subtropical

Resumen

Las bandadas mixtas (BM) son asociaciones de diferentes especies que se forman como estrategia para aumentar la eficiencia de forrajeo y/o reducir el riesgo de predación. El objetivo del presente trabajo fue determinar la variación en la composición y estructura de las BM, a lo largo del gradiente latitudinal de la selva montana de las Yungas argentinas. Ocho sitios fueron estudiados a lo largo de los 700 km de distribución de las Yungas en el país. En cada sitio se establecieron 10 transectas visitadas de junio a septiembre entre 2006 y 2009. Se determinó riqueza y abundancia de las BM. Se observaron 325 BM, con un total de 72 especies participantes y una abundancia de 2480 individuos. Diecisiete familias estuvieron representadas, 15 del Orden Passeriformes y 2 no-Passeriformes (Trochilidae y Picidae). Las familias más importantes fueron Tyrannidae (12 especies), Furnariidae (10 especies) y Thraupidae (nueve especies). Doce especies fueron omnipresentes en los ocho sitios de estudio y las especies que tuvieron los valores de ocurrencia más altos fueron: Syndactyla rufosuperciliata, Phylloscartes ventralis, Chlorospingus flavopectus y Myioborus brunniceps. Aunque los análisis estadísticos multivariados indicaron que el gradiente latitudinal no tendría influencia directa sobre las características estructurales (número de bandadas, número de especies e individuos involucrados) de las BM, la composición de especies varió en asociación con la latitud. Algunas causas asociadas al gradiente, como el clima local, características de la vegetación y disponibilidad de alimento, podrían influir en los resultados obtenidos.

Descargas

Los datos de descargas todavía no están disponibles.

Citas

Amaral, P.P., Ragusa-Netto, J. (2008). Bird mixed-flocks and nuclear species in a Tecoma savanna in the Pantanal. Brazilian Journal of Biology, 68, 511-518.

Arbeláez-Cortés, E., Rodríguez-Correa, H.A., Restrepo-Chica, M. (2011). Mixed bird flocks: patterns of activity and species composition in a region of the Central Andes of Colombia. Revista Mexicana de Biodiversidad, 82, 639-651.

Bibby, C., Jones, M., Marsden, S. (2000). Expedition field techniques. Bird surveys. Ed BirdLife International. UK.

Blendinger, P.G., Alvarez, M.E. (2009). Aves de la Selva Pedemontana. En Selva Pedemontana de las Yungas: historia natural, ecología y manejo de un ecosistema en peligro (233-272). Ediciones del Subtrópico, Yerba Buena, Tucumán.

Blundo, C., Malizia, L.R., Blake, J.G., Brown, A.D. (2012). Tree species distribution in Andean forests: influence of regional and local factors. Journal of Tropical Ecology, 28, 83-95.

Bohórquez, C.I. (2003). Mixed-species bird flocks in a montane cloud forest of Colombia. Ornitolgía Neotropropical, 14, 67-78.

Borah, B., Quader, S., Srinivasan, U. (2018). Responses of interspecific associations in mixed-species bird flocks to selective logging. Journal of Applied Ecology, 55, 1637-1646.

Boyla, K., Estrada, A. (2005). Áreas Importantes para la Conservación de las Aves en los Andes Tropicales: sitios prioritarios para la conservación de la biodiversidad. BirdLife International. Serie de Conservación 14, Quito.

Brown, A.D., Grau, H.R., Malizia, L.R., Grau, A. (2001). Argentina. En Bosques Nublados del Neotrópico (623-659). Instituto Nacional de Biodiversidad, INBio. Santo Domingo de Heredia, Costa Rica.

Cabrera, A.L. (1976). Regiones fitogeográficas de la Argentina. Enciclopedia Argentina de Agricultura y Ganadería 2, 1-85.

Capllonch, P. (2007). Distribución latitudinal y altitudinal de tres especies del género Basileuterus en el Noroeste argentino. Hornero, 22, 23-28.

Colorado G.J. (2013). Why animals come together, with the special case of mixed-species bird flocks. Revista EIA Escuela de Ingeniería de Antioquia, 10, 49-66.

Colorado, G.J., Rodewald, A.D. (2015). Response of mixed-species flocks of specialist insectivore birds to habitat alteration and deforestation in the Andes. Biology Conservation, 188, 72-81.

Cordeiro, N.J., Borghesio, L., Joho, M.P., Monoski, T.J., Mkongewa, V.J., Dampf, C.J. (2015). Forest fragmentation in an African biodiversity hotspot impacts mixed-species bird flocks. Biology Conservation, 188, 61-71.

Fanjul, M.E., Echevarria, A.L. (2015). Composición, estructura y rol social de las bandadas mixtas de aves de la selva montana de Yungas, provincia de Tucumán, Argentina. Acta Zoológica Lilloana, 59, 141-154.

Goodale, E., Beauchamp, G., Magrath, R.D., Nieh, J.C., Ruxton, G.D. (2010). Interspecific information transfer influences animal community structure. Trends in Ecology & Evolution, 25, 354-361.

Goodale, E., Ding, P., Liu, X., Martínez, A., Si, X., Walters, M., Robinson, S.K. (2015). The structure of mixed-species bird flocks, and their response to anthropogenic disturbance, with special reference to East Asia. Avian Research, 6, 14.

Goodale, E., Sridhar, H., Sieving, K.E., Bangal, P., Colorado Z., G.J., Farine, D.R., Heymann, E.W., Jones, H.H., Krams, I., Martínez, A.E., Montaño-Centellas, F., Muñoz, J., Srinivasan, U., Theo, A., Shanker, K. (2020). Mixed company: a framework for understanding the composition and organization of mixed-species animal groups. Biological Reviews, 95, 889-910.

Gram, W.K. 1998. Winter participation by neotropical migrant and resident birds in mixed-species flocks in northeastern Mexico. Condor, 100, 44-53.

Guevara, E.A., Valarezo, J.C., Onofa, A., Cupuerán, F. (2011). Mixed-species flock composition in a Northwestern Ecuadorian cloud forest. Ornitología Neotropical, 22, 379-386.

Herrera Ordóñez, R. (2008). Composición de especies y variación estacional de bandadas mixtas de aves en dos tipos de bosques en la Cordillera Oriental de Colombia. Tesis de Licenciatura. Universidad Industrial de Santander.

Herzog, S.K., Soria, R., Troncoso, A., Matthysen, E. (2002). Composition and structure of avian mixed-species flocks in a High-Andean Polylepis forest in Bolivia. Ecotropica, 8, 133-143.

Hutto, R.L. (1987). A description of mixed-species insectivorous bird flocks in Western Mexico. Condor, 89, 282-292.

Ippi, S., Trejo, A. (2003). Dinámica y estructura de bandadas mixtas de aves en un bosque de Lenga (Nothofagus pumilio) del noroeste de la Patagonia Argentina. Ornitología Neotropical, 14, 353-362.

Jones, H.H., Walters, M.J., Robinson, S.K. (2021). Effect of temperature on flocking propensity and species interactions in a subtropical mixed-species flocking system. The Wilson Journal of Ornithology, 132, 560-574.

Jullien, M., Thiollay, J.M. (1998). Multi-species territoriality and dynamic of neotropical forest understorey bird flocks. Journal of Animal Ecology, 67, 227-252.

Kajiki, L.N; Montaño-Centellas, F., Mangini, G., Colorado Z., G.J., Fanjul, M.E. (2018). Ecology of mixed-species flocks of birds across gradients in the Neotropics. Revista Brasileira de Ornitología, 26, 82-89.

King, D.I., Rappole, J.H. (2000). Winter flocking of insectivorous birds in Montane Pine-Oak Forests in Middle America. Condor, 102, 664-672.

Knowlton, J.L., Graham, C.H. (2011). Species interactions are disrupted by habitat degradation in the highly threatened Tumbesian region of Ecuador. Ecological Applications, 21, 2974-2986.

Latta, S.C., Wunderle, J.M. (1996). Ecological relationships of two todies in Hispaniola: Effects of habitat and flocking. Condor, 98, 769-779.

Magurran, A.E. (1989). Diversidad Ecológica y su Medición. Ed. Vedrà. Barcelona, España.

Maldonado-Coelho, M., Marini, M. Â. (2000). Effects of forest fragment size and successional stage on mixed-species bird flocks in southeastern Brazil. Condor, 102, 585-594.

Maldonado-Coelho, M., Marini, M.A. (2004). Mixed-species bird flocks from Brazilian Atlantic forest: the effects of forest fragmentation and seasonality on their size, richness and stability. Biological Conservation, 116, 19-26.

Malizia, L., Pacheco, S., Blundo, C., Brown, A.D. 2012. Caracterización altitudinal, uso y conservación de las Yungas Subtropicales de Argentina. Ecosistemas 21: 53-73.

Mangini, G, Fanjul, M.E. (2013). Conociendo las bandadas mixtas de aves y los efectos de la fragmentación en bosques y selvas de la provincia de Salta. Temas de Biología y Geología del Noa, 3, 68-76.

Mangini, G.G., Areta, J.I. (2018). Bird Mixed-Species Flock Formation Is Driven by Low Temperatures between and within Seasons in a Subtropical Andean-Foothill Forest. Biotropica, 50, 816-825.

Martínez, O. (2003). Composición por especies y uso de sustratos por las bandadas mixtas de aves en un bosque nublado andino de Bolivia. Ecología de Bolivia, 38, 99-119.

McCune, B., Grace, J.B. (2002). Analysis of ecological communities. MjM Software Design, Gleneden Beach, Oregon, USA.

Mokross, K., Ryder, T.B., Côrtes, M.C., Wolfe, J.D., Stouffer, P.C. (2014). Decay of interspecific avian flock networks along a disturbance gradient in Amazonia. Proceedings of the Royal Society B, 281, 20132599.

Montaño-Centellas, F.A. (2020). Interaction networks of avian mixed-species flocks along elevation in the tropical Andes. Ecography, 43, 930-942.

Montaño-Centellas, F.A., Jones, H.H. (2021). Temperature and vegetation complexity structure mixed-species flocks along a gradient of elevation in the tropical Andes. Ornithology, 138, 1-18.

Morales, J.M., Sirombra, M., Brown, A.D. (1995). Riqueza de árboles en las Yungas Argentinas. En Investigación, Conservación y Desarrollo en Selvas Subtropicales de Montaña (163-174). Proyecto de Desarrollo Forestal, LIEY, Univ. Nacional de Tucumán.

Morse, D.H. (1970). Ecological Aspects of some Mixed-Species Foraging Flocks of Birds. Ecological Monographs, 40, 119-168.

Morse, D.H. (1977). Feeding behavior and predator avoidance in heterospecific groups. Bioscience, 27, 332-339.

Moynihan, M. (1962). The organization and probable evolution of some mixed species flocks of neotropical birds. Smithsonian Miscellaneous Collections, 143, 1-140.

Munn, C.A. (1983). Densidad de población, ecología y comportamiento de bandadas mixtas en la selva baja del Parque Nacional Manu, Madre de Dios, Perú. En: 1º Simposio de Ornitología Neotropical. Pp. 49-54. Arequipa, Perú.

Munn, C.A. (1985). Permanent canopy and understory flocks in Amazonia: species composition and population density. En Neotropical ornithology (683-712). Ornithological Monographs 36. American Ornithologists' Union, Washington, D.C., USA.

Munn, C.A., Terborgh, J.W. (1979). Multi-species territoriality in neotropical foraging flocks. Condor, 81, 338-347.

Nores, M. (1989). Patrones de distribución y causa de especiación en aves argentinas. Tesis Doctoral. Univ. Nacional de Córdoba.

Ojeda, R.A, Barquez, R.M., Stadler, J., Brandl, R. (2008). Decline of mammal species diversity along the Yungas forest of Argentina. Biotropica, 40, 515-521.

Pearman, M., Areta, J.J. (2020). Species lists of birds for South American countries and territories: Argentina. [Version 17/09/2021]. http://www.museum.lsu.edu/~Remsen/SACCCountryLists.htm

Pomara, L.Y., Cooper, R.J., Petit, L. J. (2003). Mixed-species flocking and foraging behavior of four neotropical warblers in Panamanian shade coffee fields and forests. Auk, 120, 1000-1012.

Poulsen, B.O. (1996). Species composition, function and home-range of mixed-species bird flocks in a primary cloud forest in Ecuador. Bull. Br. Ornithology Club, 116, 67-74.

Powell, G.V.N. (1985). Sociobiology and Adaptive Significance of Interspecific Foraging Flocks in the Neotropics. En Neotropical ornithology (713-732). Ornithological Monographs 36. American Ornithologists' Union, Washington, D.C., USA.

R Development Core Team. 2004. R: a language and environment for statistical computing. R Foundation for Statistical Computing, Vienna, Austria URL: http://www.R-project.org. ISBN3-900051-00-3.

Ralph, C.J., Geupel, G.R., Pyle, P., Martin, T.E., DeSante, D.F., Milá, B. (1996). Manual de Método de Campo para el Monitoreo de Aves Terrestres. Gen. Tech. Rep. PSW-GTR-1959. Albany. CA: Pacific Southwest Research Station, Forest Service, U.S. Dep. of Agric. 44 pp.

Sazima, C., Krajewski, J.P., Bonaldo, R.M., Sazima, I. (2007). Nuclear-follower foraging associations of reef fishes and other animals at an oceanic archipelago. Environmental Biology of Fishes, 80, 351-361.

Semeniuk, C.A.D., Dill, L.M. (2006). Anti-predator benefits of mixed species groups of cowtail stingrays (Pastinachus sephen) and whit prays (Himantura uarnak) at rest. Ethology, 112, 33-43.

Sridhar, H., Sankar, K. (2008). Effects of habitat degradation on mixed-species bird flocks in Indian Rain Forests. Journal of Tropical Ecology, 24, 135-147.

Sridhar, H., Srinivasan, U., Askins, R.A., Canales-Delgadillo, J.C., Chen, C., Ewert, D.N., Gale, G.A., Goodale, E., Gram, W.K., Hart, P.J., Hobson, K.A., Hutto, R.L., Kotagama, S.W., Knowlton, J.L., Lee, T.M., Munn, C.A., Nimnuan, S., Nizam, B.Z., Péron, G., Robin, V.V., Rodewald, A.D., Rodewald, P.G., Thomson, R.L., Trivedi, P., Van Wilgenburg, S.L., Shanker, K. (2012). Positive relationships between association strength and phenotypic similarity characterize the assembly of mixed-species bird flocks worldwide. The American Naturalist, 180, 777-790.

Stensland, E., Angerbjörn, A., Berggren, P. (2003). Mixed Species groups in mammals. Mammal Review, 33, 205-223.

Stojan-Dólar, M., Heymann, E.W. (2010). Vigilance of mustached tamarins in single-species and mixed-species groups, the influence of group composition. Behavioural Ecology Sociobiology, 64, 325-335.

Struhsaker, T.T. (1981). Polyspecific associations among tropical rainforest primates. Zeitschrift Für Tierpsychologie, 57, 268-304.

Terborgh, J. (1990). Mixed flocks and polyspecific associations: costs and benefits of mixed groups to birds and monkeys. American Journal of Primatology, 21, 87-100.

Tierno de Figueroa, J.M., Padial, J.M. (2005). Avifauna invernal en ambientes de Chaco y Pantanal en Bahía Negra (norte de Paraguay). Hornero, 20, 153-162.

Tubelis, D.P., Cowling, A., Donnelley, C. (2006). Role of mixed-species flocks in the use of adjacent savannas by forest birds in the central Cerrado, Brazil. Austral Ecology, 31, 38-45.

Tubelis, D.P. (2007). Mixed-species flocks of birds in the Cerrado, South America: a review. Ornitología Neotropical, 18, 75-97.

Vervoorst, F. (1979). La vegetación del Noroeste Argentino y su degradación. Serie Conservación de la Naturaleza, Fundación Miguel Lillo, Tucumán, Argentina. 9 pp.

Vides-Almonacid, R. (1993). Estudio comparativo de la taxocenosis de aves de bosques montanos de las Sierras de San Javier, Tucumán, Argentina: bases para su manejo y conservación. Tesis Doctoral. Univ. Nacional de Tucumán.

Zarco, A., Cueto V.R. (2017). Winter flock structure in the central Monte desert, Argentina. Ardea, 105, 89–97.

Zarco, A., Cueto, V.R., Sagario, M.C., Marone, L. (2019). Effects of livestock grazing on flocks of seed-eating birds in the central Monte desert, Argentina. Canadian Journal of Zoology, 97, 606-611.

Zhang, Q., Han, R., Huang, Z., Zou, F. (2013). Linking vegetation structure and bird organization: response of mixed-species bird flocks to forest succession in subtropical China. Biodiversity and Conservation, 22, 1965-1989.

Zou, F., Jones, H., Colorado Z., G.J., Jiang, D., Lee, T.M., Martínez, A., Sieving, K., Zhang, M., Zhang, Q., Goodale, E. (2018). The conservation implications of mixed-species flocking in terrestrial birds, a globally-distributed species interaction network. Biological Conservation, 224, 267-276.

Zuur, A.F., Ieno, E.N., Walker, N.J., Saveliev, A.A., Smith, G.M. (2009). Mixed effects models and extensions in ecology with R. Springer.

Descargas

Publicado

2021-11-09

Cómo citar

Fanjul, M. E., Echevarria, A. L., & Martínez, M. V. (2021). Estructura y composición de las bandadas mixtas de aves invernales a lo largo del gradiente latitudinal en las selvas montanas de las Yungas, Argentina. Acta Zoológica Lilloana, 65(2), 268–286. https://doi.org/10.30550/j.azl/2021.65.2/2021-11-04
صندلی اداری سرور مجازی ایران Decentralized Exchange

Número

Sección

Artículos

Artículos más leídos del mismo autor/a

1 2 > >> 
فروشگاه اینترنتی صندلی اداری جوراب افزایش قد ژل افزایش قد خرید vpn خرید vpn سرور مجازی بایننس