Caracterización de los minerales de la Serie Montebrasita-Ambligonita (Li) y su paragénesis, Distrito Pegmatítico El Quemado, noroeste argentino

Autores/as

  • Vanina L. López Centro de Estudios Geológicos Andinos, Instituto Superior de Correlación Geológica, Consejo Nacional de Investigaciones Científicas y Técnicas (CEGA-INSUGEO-CONICET), Universidad Nacional de Salta,
  • María de las Mercedes Ortega Pérez Centro de Estudios Geológicos Andinos, Instituto Superior de Correlación Geológica, Consejo Nacional de Investigaciones Científicas y Técnicas (CEGA-INSUGEO-CONICET), Universidad Nacional de Salta,
  • Miguel B. Azarevich Centro de Estudios Geológicos Andinos, Instituto Superior de Correlación Geológica, Consejo Nacional de Investigaciones Científicas y Técnicas (CEGA-INSUGEO-CONICET), Universidad Nacional de Salta
  • Lidia G. Peñaloza Centro de Estudios Geológicos Andinos, Instituto Superior de Correlación Geológica, Consejo Nacional de Investigaciones Científicas y Técnicas (CEGA-INSUGEO-CONICET), Universidad Nacional de Salta, Argentina
  • Marcos E. Tolaba Cátedra de Química Analítica Instrumental, Departamento de Química, Facultad de Ciencias Exactas, Universidad Nacional de Salta

DOI:

https://doi.org/10.30550/j.agl/2023.34.2/1884

Palabras clave:

Montebrasita, actividad de F, enriquecimiento en P, pegmatitas LCT, Mina Santa Elena, Salta (Argentina)

Resumen

Las pegmatitas de Mina Santa Elena (El Quemado, Salta, Argentina) pertenecen a la familia LCT, clase de elementos raros, tipo berilo, subtipo berilo-columbita-fosfato.
La paragénesis de estadio pegmatítico incluye fosfatos de Li-Al-F-OH (montebrasita), Li-Mn-Fe (litiofilita), Ca-Mn-Fe-OH (jahnsita?), Ca-F-OH-Cl (apatita), Mn-Fe-Mg-Ca (triplita) y Al-Fe-Mg-OH (scorzalita); óxidos de Nb-Ta (columbita-tantalita), U (uraninita) y Zn (gahnita); silicatos de Li (Li-muscovita, lepidolita, elbaíta, espodumeno); y otros silicatos no litíferos tales como zircón, berilo, muscovita, chorlo,
granate, feldespatos (albita, microclino) y cuarzo. La montebrasita contiene F entre <1% y 2,3%, y Li2O de 7,47-9,86%. El fundido, enriquecido en P, F y H2O, promovió
la cristalización de montebrasita más que espodumeno, a temperaturas inferiores a los 400°C. Las fases minerales en paragénesis compitieron por diversos elementos químicos, de los cuales el F fue consumido preferencialmente por las micas y el Mn por columbita-tantalita. La removilización de Li, Ca, Mn y Fe durante el estadio hidrotermal contribuyó al desarrollo de venillas de triplita, apatita, litiofilita y souzalita, y al emplazamiento de una zona de reemplazo con lepidolita. Se interpreta que el incremento de la actividad del F constituyó un mecanismo efectivo en el fraccionamiento de Fe-Mn en la serie columbita-tantalita.

Descargas

Los datos de descargas todavía no están disponibles.

Citas

Bartels, A., Vetere, F., Holtz, F., Behrens, H. and Linnen, R.L. 2011. Viscosity of flux-rich pegmatitic melt. Contribution to Mineralogy and Petrology 162: 51–60.

Beurlen, H., Da Silva, M.R.R., Thomas, R., Soares, D.R. and Olivier, P. 2008. Nb–Ta–(Ti–Sn) oxide mineral chemistry as tracer of rare-element granitic pegmatite fractionation in the Borborema Province, northeastern Brazil. Minerallium Deposita 43: 207-228.

Brodtkorb, M.K. (Ed.). 2006. Las especies minerales de la República Argentina. Asociación Mineralógica Argentina, Buenos Aires, 428 p. ISBN 13:978-987-21577-1-5.

Černá, I., ?erný, P. and Ferguson, R.B. 1973. The fluorine content and some physical properties of the Amblygonite-Montebrasite minerals. American Mineralogist 58: 291-301.

Černý, P. 1989. Characteristics of pegmatite deposits of tantalum. In: Möller, P., ?erny?, F. y Saupé, F. (Eds.) Lanthanides, Tantalum and Niobium. Springer: Berlin, Germany, 1989; pp. 195-239.

Černý, P. 1991. Rare-element granitic pegmatites. I Anatomy and internal evolution of pegmatite deposits. Geoscience Canada 18 (2): 49-67.

Černý, P., Meintzer, R.E.and Anderson, A.J. 1985. Extreme fractionation in rare-element granitic pegmatites – Selected examples of data and mechanisms. The Canadian Mineralogist 23: 381-421.

Černý, P., Chapman, R., Ferreira, K. and Smeds, S-A. 2004. Geochemistry of oxide minerals of Nb, Ta, Sn and Sb in the Varuträsk granitic pegmatite, swede: the case of an “anomalous” columbite tantalite trend. American Mineralogist 89: 505-518.

Chen, J-Z., Zhang, H., Tang, Y., Lv, Z-H., An, Y., Wang, M-T., Liu, K. and Xu, Y-Sh. 2022. Lithium mineralization during evolution of a magmatic–hydrothermal system: Mineralogical evidence from Li-mineralized pegmatites in Altai, NW China.Ore Geology Reviews 149: 105058. https://doi.org/10.1016/j.oregeorev.2022.105058

COFEMIN-Consejo Federal de Minería. 2022. Ministerio de Economía, República Argentina, Comunicación, 2 pp.

Dubois, J., Marcharnd, J. et Bourguignon, P. 1972. Données minéraloguques sur la série amblygonite-montébrasite. Annales de la Société géologique de Belgique, 95: 285-311.

Elkins, L.T. and Grove, T.L. 1990. Ternary feldspar experiments and thermodynamic models. American Mineralogist 75: 544-559.

Evans A.M. 1993. Ore geology and industrial minerals. 3° Ed. Blackwell Scientific Publications. Oxford, 390 pp.

Farmer, V. C. 1974. The Infrared Spectra of Minerals. Mineralogical Society, Monograph 4: 407-408.

Fuhrman M.L. and Lindsley, D.H. 1988. Ternary-feldspar modelling and thermometry. American Mineralogist 73: 201-215.

Galliski, M.A. 1981. Estructura, Mineralogía y Génesis de las Pegmatitas de El Quemado, Salta, República Argentina. Tesis doctoral. Facultad de Ciencias Exactas y Naturales. Universidad Nacional de Córdoba, 143 pp.

Galliski, M. 1994. La Provincia Pegmatítica Pampeana. I: Tipología y distribución de sus distritos económicos y II: Metalogénesis de sus distritos económicos. Revista de la Asociación Geológica Argentina 49 (1-2): 99-122.

Galliski M.A. 2007. Geoquímica de las Formaciones Puncoviscana y Cachi, Sierra de Cachi, Salta. Discusión. Revista de la Asociación Geológica Argentina 62: 475-477.

Galliski M.A. 2009. The Pampean Pegmatite Province, Argentina: a review. Estudios Geológicos 19: 30-34.

Galliski, M.A., Saavedra, J. y Márquez-Zavalía, M.F. 1999. Mineralogía y geoquímica de las micas en las pegmatitas Santa Elena y el Peñón, Provincia Pegmatítica Pampeana, Argentina. Revista Geológica de Chile 26: 125-137.

Galliski, M.A., Márquez-Zavalía, M.F. and Pagano, D.S. 2019. Metallogenesis of the Totoral LCT rare-element pegmatite district, San Luis, Argentina: a review. Journal of South American Earth Sciences 90: 423-439.

Hongn, F.N. y Seggiaro, R.E. 2001. Hoja Geológica Cachi, 2566–III, Provincias de Salta y Catamarca, República Argentina, Instituto Geología y Recursos Minerales, Servicio Geológico Minero Argentino, Buenos Aires 248, 87pp.

Hongn, F.N., Tubia, J.M., Esteban, J.J., Aranguren, A., Vegas, N., Sergeev, S., Larionov, A. and Basei, M. 2014. The sierra de Cachi (Salta, NW Argentina): geological evidence about a Famatinian retro-arc at mid crustal levels. Journal of Iberian Geology 40: 225-240.

Jahns, R.H. and Burnham, C.W. 1969. Experimental studies of pegmatite genesis: I. a model for the derivation and crystallization of granitic pegmatites. Economic Geology 64: 843-864.

Kaeter, D., Barros, R., Menuge, J. and Chew, D. 2008. The magmatic–hydrothermal transition in rare-element pegmatites from southeast Ireland: LA-ICP-MS chemical mapping of muscovite and columbite–tantalite. Geochemica et Cosmochemica Acta, 240: 98-130.

Linnen, R.L. and Cuney, M. 2005. Granite-related rare-element deposits and experimental constraints on Ta-Nb-W-Sn-Zr-Hf mineralization. En: Linnen R.L. y Samson I.M. (eds.) Rare-element geochemistry and mineral deposits, V. 17, Geological Association of Canada Short Course Notes, 45-68.

London, D. 1992. The application of experimental petrology to the genesis and crystallization of granitic pegmatites. The Canadian Mineralogist 30: 499-540.

London, D. 2018. Ore-forming processes within granitic pegmatites. Ore Geology Reviews 101: 349-383.

London, D. and Burt, D.M. 1982. Alteration of spodumene, montebrasite and lithiophilite in pegmatites of the White Picacho District, Arizona. American Mineralogist 67: 97-113.

London, D., Hervig, R.L. y Morgan, G.B., VI. 1988. Melt-vapor solubilities and elemental partitioning in peraluminous granite-pegmatite systems: Experimental results with Macusani glass at 200 MPa. Contributions to Mineralogy and Petrology 99: 360-373.

London, D., Wolf, M.B., Morgan, G.B. and Garrido, M.G. 1999. Experimental silicate phosphate equilibria in peraluminous granitic magmas, with a case study of the Alburquerque batholith at Tres Arroyos, Badajoz, Spain. Journal of Petrology 40: 215-240.

López de Azarevich, V., Fulignati, P., Gioncada, A. and Azarevich, M. 2021a. Rare element minerals’ assemblage in El Quemado pegmatites (Argentina): insights for pegmatite melt evolution from gahnite, columbite-group minerals and tourmaline chemistry and implications for minero genesis. Mineralogy and Petrology 115: 497-518.

López de Azarevich, V.L., Azarevich, M.B. y Ortega Pérez, M.M. 2021b. Consideraciones sobre los minerales de la serie montebrasita-ambligonita (Li), Distrito Pegmatítico El Quemado, NO argentino. XVI Reunión Anual de Cristalografía. Universidad Nacional del Litoral, Santa Fé. Actas PO31.

Maneta, V., Baker, D.R. and Minarik, W. 2015. Evidence for lithium-aluminosilicate supersaturation of pegmatite-forming melts. Contributions to Mineralogy and Petrology 170. https://doi.org/ 10.1007/s00410-015-1158-z

Melgarejo, J-C. 1997 (Coord.). Atlas de asociaciones minerales en lámina delgada. Univeritat de Barcelona. 1071 pp. Barcelona, España.

Melgarejo, J-C., Proenza, J.A., Galí, S. y Llovet, X. 2010. Técnicas de caracterización mineral y su aplicación en exploración y explotación minera. Boletín de la Sociedad Geológica Mexicana 62 (1): 1-23.

Miller, H., Lork, A., Toselli, A.J. y Aceñolaza, F.G. 2019. Geoquímica y geocronología de las rocas ígneas de la Formación Cachi, en el Valle Calchaqui, Argentina. Serie Correlación Geológica 35: 41-75.

Murciego, A., García Sánchez, A., Martín Pozas, J. y Pellitero, E. 1988. Métodos para la determinación del contenido de flúor de la serie ambligonita-montebrasita. Aplicación a algunos yacimientos del centro-oeste de España. Anuario CEBAS, Salamanca, XIII: 231-245.

Neiva, A.M.R. 2013. Micas, feldspars and columbite–tantalite minerals from the zoned granitic lepidolite-subtype pegmatite at Namivo, Alto Ligonha, Mozambique. European Journal of Mineralogy 25: 967-985.

Putzer, H. 1976. Metallogenetische Provinzen in Suedamerika, Stuttgart. E. Schweizerbart’sche Verlagsbuchhandlung, 318p.

Raimbault, L. 1998. Compositions of complex lepidolite-type pegmatites and of constituent columbite-tantalite, Chédeville, Massif Central, France. The Canadian Mineralogist 36: 563-583.

Shearer, C.K., Papike, J.J. and Jolliff, B.L. 1992. Petrogenetic links among granites and pegmatites in the Harney Peak rare-element granite pegmatite system, Black-Hills, South-Dakota. The Canadian Mineralogist 30: 785-809.

Simmons, W.B. and Webber, K.L. 2008. Pegmatite genesis: state of the art. European Journal of Mineralogy 20: 421-438.

Stepanov, A., A. Mavrogenes, J., Meffre, S. and Davidson, P. 2014. The key role of mica during igneous concentration of tantalum. Contributions to Mineralogy and Petrology 167: 1009-1017.

Thomas, R. and Davidson, P. 2016. Revisiting complete miscibility between silicate melts and hydrous fluids, and the extreme enrichment of some elements in the supercritical state - Consequences for the formation of pegmatites and ore deposits. Ore Geology Reviews 72: 1088-1101.

Thomas, R., Davidson, D. and Beurlen, H. 2012. The competing models for the origin and internal evolution of granitic pegmatites in the light of melt and fluid inclusion research. Mineralogy and Petrology 106: 55-73.

Tindle, A.G. and Breaks, F.W. 2000. Columbite-tantalite mineral chemistry from rare-element granitic pegmatites: separation Lake area, N.W. Ontario, Canada. Mineralogy and Petrology 70:165-198

Van Lichtervelde, M., Linnen, R.L., Salvi, S. and Beziat, D. 2006.The role of metagabbro rafts on tantalum mineralization in the Tanco granitic pegmatite, Manitoba. The Canadian Mineralogist 44: 625-644.

Van Lichtervelde, M.V., Beziat, S.S.D. and Linnen, R.L. 2007. Textural features and chemical evolution in tantalum oxides: magmatic versus hydrothermal origins for Ta mineralization in the Tanco lower pegmatite, Manitoba, Canada. Economic Geology 102: 257-276.

Van Lichtervelde, M., Holtz, F. and Hanchar, J.M. 2010. Solubility of manganotantalite, zircon and hafnon in highly fluxed peralkaline to peraluminous pegmatitic melts. Contributions to Mineralogy and Petrology 160: 17-32.

Veksler, I.V. and Thomas, R. 2002. An experimental study of B-, P- and F-rich synthetic granite pegmatite at 0.1 and 0.2 GPa. Contributions to Mineralogy and Petrology 143: 673-683.

Watson, E.B., Wark, D.A. and Thomas, J.B. 2006. Crystallization thermometers for zircon and rutile. Contributions to Mineralogy and Petrology 151: 413-433.

Wise, M.A., Francis, C.A. and ?erný, P. 2012. Compositional and structural variations in columbite-group minerals from granitic pegmatites of the Brunswick and Oxford fields, Maine: differential trends in F-poor and F-rich environments. The Canadian Mineralogist 50: 1515-1530.

Wu, F.Y., Liu, X.C., Ji, W.Q., Wang, J.M. and Yang, L. 2017. Highly fractionated granites: Recognition and research. Science China-Earth Sciences 60: 1201–1219.

Xu, Y., Lu, H. and Rao, C. 2019. Mineralogical behavior of lithium and its implications from the Xiekusite Pegmatite, Altay, Xinjiang. Geological Journal of the China University 25: 321-332.

Caracterización de los minerales de la Serie Montebrasita-Ambligonita (Li) y su paragénesis, Distrito Pegmatítico El Quemado, noroeste argentino

Descargas

Publicado

2024-04-18

Cómo citar

López, V. L., Ortega Pérez, M. de las M., Azarevich, M. B., Peñaloza, L. G., & Tolaba, M. E. (2024). Caracterización de los minerales de la Serie Montebrasita-Ambligonita (Li) y su paragénesis, Distrito Pegmatítico El Quemado, noroeste argentino. Acta Geológica Lilloana, 15–36. https://doi.org/10.30550/j.agl/2023.34.2/1884
صندلی اداری سرور مجازی ایران Decentralized Exchange

Número

Sección

Artículos
فروشگاه اینترنتی صندلی اداری جوراب افزایش قد ژل افزایش قد خرید vpn خرید vpn سرور مجازی بایننس