Cambios morfodinámicos de las playas condicionadas por la fluctuación holocena del nivel del mar: Playas mesomareales del Norte de la Patagonia

Autores/as

  • Federico Ignacio Isla Instituto de Geología de Costas y del Cuaternario (UNMDP-CIC), Instituto de Investigaciones Marinas y Costeras (CONICET-UNMDP)
  • German Bértola Instituto de Geología de Costas y del Cuaternario (UNMDP-CIC), Instituto de Investigaciones Marinas y Costeras (CONICET-UNMDP)
  • Juan Manuel Fernández Instituto de Geología de Costas y del Cuaternario (UNMDP-CIC), Instituto de Investigaciones Marinas y Costeras (CONICET-UNMDP)
  • José Manuel Bedmar Servicio Geológico Minero Argentino (Segemar)
  • Mauricio Toffani Instituto de Investigación en Paleobiología y Geología (IIPG), CONICET – Universidad Nacional de Río Negro
  • Pedro Garzo Instituto de Geología de Costas y del Cuaternario (UNMDP-CIC), Instituto de Investigaciones Marinas y Costeras (CONICET-UNMDP)

DOI:

https://doi.org/10.30550/j.agl/2023.34.2/1830

Palabras clave:

Morfodinámica, playas dominadas por olas, playas dominadas por mareas, Golfo San Matías

Resumen

La morfodinámica de playas fue enunciada como dependiendo del clima de olas, el rango de mareas y el tamaño de grano. La disponibilidad de sedimento es un factor condicionante heredado. Siete playas naturales del norte de Patagonia: 4 de la Provincia de Buenos Aires y 3 de Río Negro fueron relevadas durante 7 años. La playa de La Chiquita se caracteriza por la abundancia de arena fina aportada por el delta del Río Colorado. La Playa Pocitos es relativamente estable aunque está cambiando debido a la colonización por la ostra formadora de arrecifes Crassostrea virginica. Faro Segunda Barranca es una playa abierta muy afectada por tormentas extratropicales del SE. La playa de la Villa Siete de Marzo tiene una dinámica activa afectada por los embancamientos de la  desembocadura del Río Negro y tormentas episódicas. La playa del Balneario El Cóndor es muy ancha con una caudalosa deriva litoral de oeste a este. La playa frente al Faro San Matías (Península Villarino) está controlada por una plataforma de abrasión cercana al límite de la bajamar. La playa Las Grutas está también controlada por una plataforma de abrasión aunque la abundancia de arena está relacionada al delta de reflujo de la Bahía de San Antonio. Las playas abiertas de la Provincia de Buenos Aires son muy afectadas por una deriva litoral hacia el norte inducida por olas del Atlántico Sur. Por el contrario, las playas de Río Negro son afectadas por fuertes vientos del oeste que fluyen paralelos a la costa.

Descargas

Los datos de descargas todavía no están disponibles.

Citas

Agosta, E. A., Martin, P. B. and Serio, L. A. 2019. Persistent easterly winds leading to precipitation in the Atlantic Coast of Patagonia. International Journal of Climatology 39: 5063-5090. 10.1002/joc.6127 DOI: https://doi.org/10.1002/joc.6127

Alvarez, L.I., Cuadrado, D. y Perillo, G..M.E. 2001. Aplicación de un modelo de trazadores lagrangianos en Bahía Anegada, Argentina. Revista de Biología Marina y Oceanografía 46 (2): 199-206. DOI: https://doi.org/10.4067/S0718-19572011000200009

Andreis, R.R. 1965. Petrografía y paleocorrientes de la Formación Río Negro (tramo General Conesa – boca del Río Negro). Revista del Museo de La Plata, V, Geología 36: 245-310.

Angulo, R., Fidalgo, M. A., Gómez Peral, M. y Schnack, E. J. 1978. Geología y geomorfología del bajo de San Antonio y alrededores, Provincia de Río Negro. Centro de Investigaciones Científicas de la Provincia de Río Negro. Estudios y documentos 8, 32 pp.

Bonuceli, R. S. y Navarte, M. 2017. Manejo de aguas residuales en Las Grutas (Río Negro): ¿matando a la gallina de los huevos de oro?. Informe técnico 2, Universidad Nacional del Comahue, Escuela Superior de Ciencis Marinas, 15 pp.

Charó, M. P. 2013. Caracterización paleoambiental y paleodiversidad malacológica en los depósitos marinos cuaternarios del norte patagónico (sur de Buenos Aires y norte de Río Negro). Tesis Doctoral inédita. Facultad de Ciencias Naturales y Museo, Universidad Nacional de La Plata, 309 pp.

Coronato, A. M. J., Coronato, F., Mazzoni, E. and Vazquez, M. 2008. The Physical Geography of Patagonia and Tierra del Fuego. Developments in Quaternary Science 11: 13-55. DOI: https://doi.org/10.1016/S1571-0866(07)10003-8

Cram, J. M. 1978. The influence of continental shelf width on tidal range: paleoceanographic implications. Journal of Geology 87: 441-447. DOI: https://doi.org/10.1086/628431

Cortizo, L. C. e Isla, F.I. 2012. Dinámica de la barrera medanosa e islas de barrera de Patagones (Buenos Aires, Argentina). Latin American Journal of Sedimentology and Basin Analysis 19 (1): 47-63.

Darwin, C. 1846. Geological Observations on South America, being the third part of the Geology of the Voyage of the «Beagle», during 1832 to 1836. London.

Del Rio, J. L., Colado, U. y Gaido, E. S. 1991. Estabilidad y dinámica del delta de reflujo de la boca del Río Negro. Revista de la Asociación Geológica Argentina 46 (3-4): 325-332.

del Valle, H. F., Rostagno, C. M., Coronato, F. R., Bouza, P. J. and Blanco, P. D. 2008. Sand dune activity in north-eastern Patagonia. Journal of Arid Environments 72: 411-422. 10.1016/j.jaridenv.2007.07.011 DOI: https://doi.org/10.1016/j.jaridenv.2007.07.011

Eastman, J. R. 2016. TerrSet. Geospatial monitoring and modelling system v. 18.2. Clark Labs, Clark University, 298 pp.

Escandell, A., Espinosa, M. A. e Isla, F. I. 2009. Diatomeas como indicadoras de variaciones de salinidad durante el Holoceno tardío en el Río Negro, Patagonia Norte, Argentina. Ameghiniana 46 (3): 461-468.

Escapa, M., Isacch, J. P., Daleo, P., Alberti, J., Iribarne, O., Borges, M., Dos Santos, E. P., Gagliardini, D. A. and Lasta, M. 2004. The distribution and ecological effects of the introduced Pacific oyster Crassostrea gigas (Thunberg, 1793) in Northern Patagonia. Journal of Shellfish Research 23 (3): 765-722.

Espinosa, M. and Isla, F. 2011. Diatom and sedimentary record during the Mid-Holocene evolution of the San Blas estuarine complex, Northern Patagonia, Argentina. Ameghiniana 48 (4): 411-423. DOI: https://doi.org/10.5710/AMGH.v48i4(375)

Favier-Dubois, C. M. and Kokot, R. 2011. Changing scenarios in Bajo de la Quinta (San Matías Gulf, Northern Patagonia, Argentina): Impact of geomorphologic processes in subsistence and human use of coastal habitats. Quaternary International 245: 103-110. DOI: https://doi.org/10.1016/j.quaint.2011.03.051

Fayó, R., Espinosa, M. A., Vélez-Agudelo, C., Pan, J. and Isla, F. I. 2018. Diatom-based reconstruction of Holocene hydrological changes along the Colorado River Floodplain (northern Patagonia, Argentina). Journal of Paleolimnology 60: 427-443. DOI: https://doi.org/10.1007/s10933-018-0031-2

Fucks E.E., Scalise A.H. y Schnack E.J. 2011. Evaluación de alternativas para la conservación y manejo del frente costero en Las Grutas. Informe Consejo Federal de Inversiones. ISBN 978-987-510-099-2. 79 pp.

Fucks, E., Schnack, E. J. y Charó, M. 2012. Aspectos geológicos y geomorfológicos del sector N del Golfo San Matías, Río Negro, Argentina. Revista de la Sociedad Geológica de España 25 (1-2): 95-105.

Genchi, S.A., Carbone, M. E., Piccolo, M. C. y Perillo, G. M. E. 2010. Déficit hídrico en San Antonio Oeste, Argentina. Revista de Climatología 10: 29-43.

Genchi, S. A., Carbone, M. E., Piccolo, M. C. and Perillo, G. M. 2011. Hydrologic response of the drainage basins that intersect Las Grutas town, Argentina. Investigaciones geográficas 75: 23-36.

Guilderson, T. P., Burckle, L., Hemming, S. and Peltier, W. R. 2000. Late Pleistocene sea level variations derived from the Argentine Shelf. Geochemistry, Geophysics, Geosystems 1, 2000G000098. DOI: https://doi.org/10.1029/2000GC000098

Isla, F. I. 2013. The flooding of San Matías Gulf: the Northern Patagonia sea-level curve. Geomorphology 203: 60-65. DOI: https://doi.org/10.1016/j.geomorph.2013.02.013

Isla, F. I. 2017. Coastal barriers from Argentina: Buenos Aires, Patagonia and Tierra del Fuego. Quaternary and Environmental Geosciences 7 (1): 1-9. DOI: https://doi.org/10.5380/abequa.v8i1.43783

Isla, F. I. y Bértola, G. R. 2003. Morfodinámica de las playas meso y micromareales entre Bahía Blanca y Rio Negro. AAS Revista 10 (1): 65-74.

Isla, F. I., Bértola, G. R. y Schnack, E. J. 2001. Morfodinámica de playas meso y macromareales de Buenos Aires, Rio Negro y Chubut. AAS Revista 8 (1): 51-60.

Isla, F. I. y Bujalesky, G. G. 1995. Tendencias evolutivas y disponibilidad de sedimento en la interpretación de formas costeras: Casos de estudio de la costa argentina. Revista Asociación Argentina de Sedimentología 2 (1-2): 75-89.

Isla, F. I., Bujalesky, G. G., Bertola, G. R., Iantanos, N. and Estrada, E. 2006. Typology of Argentine beaches: composition, tidal range and wave energy. Journal of Coastal Research SI 39: 375-378.

Isla, F. I., Bujalesky, G. G., Galasso, M. L. and De Francesco, C. G. 2005. Morphology, grain-size and faunistic composition of the macrotidal beaches of Tierra del Fuego, Argentina. Revista de la Asociación Geológica Argentina 60 (3): 433-445.

Isla, F. I., Espinosa, M., Gerpe, M., Iantanos, N., Menone, M., Miglioranza, K. S. B., Ondarza, P., González, M., Bertola, G., Aizpún, J.E. and Moreno, V. J. 2010. Patagonian salt marshes: the soil effects on the NDVI response. Thalassas 6 (1): 23-31.

Isla, F. I. y Garzo, P. 2023. Playas y pluviales: los impactos de la impermeabilización y el drenaje de barreras medanosas. Revista MAR. Material de Arquitectura 1: 72-98.

Isla, F. I. and Isla, M. del P. 2020. Coastal urbanization strategies for resort locations, Argentina. Revista Geográfica del Sur 9 (11): 57-66. DOI: https://doi.org/10.29393/GS9-6FMEU20006

Isla, F. I. y Rivero D’ Andrea, I. 1993. Procesos retro-tafonómicos en secuencias costeras poco profundas. Revista Pesquisas 20 (2): 90-95. DOI: https://doi.org/10.22456/1807-9806.21264

Kana, T. W., Traynum, S.B., Gaudiano, D., Kaczkowski, H.L. and Hair, T. 2013. The physical condition of South Carolina beaches 1980-2010. Journal of Coastal Research, Special Issue 69: 61-82. DOI: https://doi.org/10.2112/SI_69_6

Kokot, R. R. y Chomnalez, F. 2012. Retroceso de la línea de costa en las Grutas, provincia de Río Negro. Revista de la Asociación Geológica Argentina 69 (1): 88-96.

Loon, H. 1967. A climatological study of the atmospheric circulation of the Southern Hemisphere during IGY; part II. Journal of applied meteorology and climatology 6 (5): 803-815. DOI: https://doi.org/10.1175/1520-0450 DOI: https://doi.org/10.1175/1520-0450(1967)006<0803:ACSOTA>2.0.CO;2

Lucas, A. J., Guerrero, R. A., Mianzán, H. W., Acha, E. M. and Lasta, C. A. 2005. Coastal oceanographic regimes of the Northern Argentine Continental Shelf (34-43°S). Estuarine, Coastal and Shelf Science 65 (3): 405-420. https://doi.org/10.1016/j.ecss.2005.06.015 DOI: https://doi.org/10.1016/j.ecss.2005.06.015

Masselink, G.and Short, A. D. 1993. The effect of tidal range on beach morphodynamics and morphology: a conceptual beach model. Journal of Coastal Research 9 (3): 785-800.

Moreira, D., Simionato, C., Dragani, W. and Nuñez, M. 2009. Tidal and residual currents observations at the San Matías and San José gulfs, Northern Patagonia, Argentina. Journal of Coastal Research 24 (4): 957-968. DOI: https://doi.org/10.2112/08-1035.1

Perillo, G. M. E., Piccolo, M. C. and Marcovecchio, J. 2006 Coastal oceanography of the Western South Atlantic continental shelf (33 to 55° S). In Robinson, A. and Brink, K. H. (Eds.) The Sea. The Global Coastal Ocean: Interdisciplinary Regional Studies and Syntheses. Volume 14 – Part A, Ch. 9: 295-328. Harvard University Press (ISBN-0-674-01527-4).

Piola, A. R. y Scasso, M A. 1988. Circulación en el Golfo San Matías. Geoacta 15 (1): 33-51.

Rutter, N., Schnack, E. J., Fasano, J. L., Isla, F. I., Del Rio, L. and Radtke, U. 1989. Correlation and dating of Quaternary littoral zones along the Patagonian coast, Argentina. Quaternary Science Reviews 8: 213?234. DOI: https://doi.org/10.1016/0277-3791(89)90038-3

Sander, L., Pejrup, M., Murray, A. S., Perillo, G.M. E., Raniolo, L. A. and Fruergaard, M. 2018. Chronology and Late-Holocene evolution of Caleta de los Loros, NE Patagonia, Argentina. The Holocene 28 (8): 1276- 1287. DOI: https://doi.org/10.1177/0959683618771477

Schillizzi, R., Luna, L. y Falco, J. I. 2010. Estructuras de deformación (sismitas?) en la Formación Río Negro, Provincia de Río Negro, Argentina. Latin American Journal of Sedimentology and Basin Analysis 17 (1): 17-32.

Sepúlveda, H. H. y Olivares, G. 2013. Comentarios a “Aplicación de un modelo de trazadores lagrangianos en Bahía Anegada, Argentina” de Alvarez et al. (2011). Revista de Biología Marina y Oceanografía 48 (1): 199-201. DOI: https://doi.org/10.4067/S0718-19572013000100018

Short, A. D. and Wright, L. D. 1984. Morphodynamics of high energy beaches: an Australian perspective. In Thom, B. G. (Ed.) Coastal Geomorphology in Australia 3: 43-68. Academic Press.

Spalletti, L. A. e Isla, F. I. 2003. Evolución del delta del Río Colorado (“Colú Leuvú”), Provincia de Buenos Aires, República Argentina. AAS Revista 10: 23-27.

Toffani, M., 2020. Estudio morfodinámico de las dunas del campo eólico de Bahía Creek, Río Negro, Patagonia Argentina. Latin American Journal of Sedimentology and Basin Analysis 27 (1): 55-79.

Toffani, M., Caselli, A. T. y Lothari Inaudi, L. D. 2020. Estudio de los acantilados activos y del campo de dunas de Bahía Creek, Río Negro, Argentina, como base para la elaboración de un mapa de peligro geológico. Revista de la Asociación Geológica Argentina 77 (1): 31-46.

Toffani, M. and Isla, F. I. 2022. Evolution and composition of cliff-top barriers at the northern shore of San Matías Gulf, Patagonia, Argentina. Journal of South American Earth Sciences 119: 104033. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jsames.2022.104033

Vara, C. D. y Mazio, C. A. 1983. Corrientes de marea en el Golfo San Matías. SHN, Depto. Oceanografia, informe técnico s/n, 1-3.

Weiler, N. E. 1983. Rasgos morfológicos evolutivos del sector costanero comprendido entre Bahía Verde e Isla Gaviota, Provincia de Buenos Aires. Revista de la Asociación Geológica Argentina 38: 392-404.

Weiler, N. E. 2000. Evolución de los depósitos litorales en Bahía Anegada, Provincia de Buenos Aires, durante el Cuaternario tardío. Tesis Doctoral inédita. Facultad de Ciencias Exactas y Naturales, Universidad de Buenos Aires, 184 pp. Disponible en http://digital.bl.fcen.uba.ar/Download/Tesis/Tesis_3340_Weiler.pdf

Worner, S., Dragani, W. C., Echevarria, E. R., Carrasco, M. and Barón, P. J. 2019. An estimation of the possible migration path of the Pacific Oyster (Crassostrea gigas) along the northern coast of Patagonia. Estuaries and Coasts 42: 806-821. DOI: https://doi.org/10.1007/s12237-018-00492-z

Zavala, C. y Freije, H. 2005. Geología de los acantilados. En: Masera, R., Lew, J. y Serra Peirano, G. (Eds.) Las mesetas patagónicas que caen al mar: la costa rionegrina. Viedma, Argentina. Gobierno de Río Negro, 187-197.

Cambios morfodinámicos de las playas condicionadas por la fluctuación holocena del nivel del mar: Playas mesomareales del Norte de la Patagonia

Descargas

Publicado

2023-10-03

Cómo citar

Isla, F. I., Bértola, G., Fernández, J. M., Bedmar, J. M., Toffani, M., & Garzo, P. (2023). Cambios morfodinámicos de las playas condicionadas por la fluctuación holocena del nivel del mar: Playas mesomareales del Norte de la Patagonia. Acta Geológica Lilloana, 34(2), 111–128. https://doi.org/10.30550/j.agl/2023.34.2/1830
صندلی اداری سرور مجازی ایران Decentralized Exchange

Número

Sección

Artículos
فروشگاه اینترنتی صندلی اداری جوراب افزایش قد ژل افزایش قد خرید vpn خرید vpn سرور مجازی بایننس