Caracterización morfológica y anatómica del esporofito de Trachypteris pinnata (Pteridaceae) en relación con la xeromorfía

Autores/as

  • Marcela Alicia Hernández Instituto de Morfología Vegetal. Fundación Miguel Lillo
  • Omar Varela Instituto de Ecología. Fundación Miguel Lillo.
  • Yanina Esther Fernández Instituto de Morfología Vegetal, Fundación Miguel Lillo
  • María Gabriela Nadra Instituto de Morfología Vegetal, Fundación Miguel Lillo

Palabras clave:

Xeromorfía, helechos queilantoideos, anatomía, Trachypteris

Resumen

Hernández, Marcela Alicia; Omar Varela; Fernández, Yanina Esther; Nadra, María Gabriela. 2011. “Caracterización morfológica y anatómica del esporofito de Trachypteris pinnata (Pteridaceae) en relación con la xeromorfía”. Lilloa 48 (2). Trachypteris es un género de helechos de la familia Pteridaceae, de distribución geográfica disyunta, representado en Argentina por Trachypteris pinnata (Hook f.) C. Christ, que habita en montañas del noroeste. Este estudio describe la morfología y anatomía del esporofito de Trachypteris pinnata, proporciona datos de su abundancia, características del hábitat en el Cerro Remate (Dpto. Pellegrini, Pcia. Santiago del Estero) y compara sus rasgos xeromórficos con los de nueve especies de helechos queilantoideos del Noroeste de Argentina (Argyrochosma nivea var. nivea, Cheilanthes pilosa, C. bonariensis, C. buchtienii, C. notholaenoides, Pellaea ternifolia, Adiantopsis chlorophylla, Doryopteris lorentzii y D. concolor). El análisis morfoanatómico se realizó a partir de material fresco y herborizado de 20 individuos de T. pinnata. Se realizaron diafanizados, cortes a mano alzada y coloraciones diferenciales. Las variables xeromórficas estudiadas fueron: número de divisiones de la fronde, largo y ancho de estomas, densidad estomática, porcentaje de tejido esclerenquimático y presencia de indumento. El esporofito de T. pinnata presenta frondes dimórficas; las estériles, enteras, dispuestas en roseta, con escamas que cubren densamente la epidermis inferior. La lámina presenta estomas y tricomas glandulares en la superficie abaxial y su estructura es dorsiventral. El rizoma es solenostélico, con escamas de dos tipos y las raíces son diarcas. Trachypteris pinnata habita en quebradas y laderas, bajo la cobertura de árboles y arbustos, donde forma agregaciones. En comparación con otras especies de helechos queilantoideos del NOA, T. pinnata exhibe los mayores tamaños de estomas, el menor porcentaje de esclerénquima y una densa cobertura de escamas foliares en contacto con el suelo. Estas características posicionan a la especie entre las de menor grado de xeromorfía, lo cual es consistente con las condiciones umbrías y de alta humedad atmosférica de su hábitat

Descargas

Los datos de descargas todavía no están disponibles.

Citas

Bianchi, A. & C. Yañez, 1992. Las precipitaciones en el Noroeste argentino. INTA, EEA, Salta, Argentina.

Bruno, G.; L Stiefkens; M. Hadid; I. Liscovsky; M. T.Cosa & N. Dottori. 2007. Efecto de la contaminación ambiental en la anatomía de la hoja de Ligustrum lucidum (Oleaceae). Bol. Soc. Argent. Bot. 42 (3-4): 231-236.

D’ Ambrogio de Argüeso, A. 1986. Manual de técnicas en histología vegetal. Hemisferio Sur S.A., Buenos Aires, Argentina.

Dizzeo de Strittmater, C. G. 1986. Técnicas de Dizzeo de Strittmater. En D’ Ambrogio de Argüeso, A. Manual de técnicas en histología vegetal. Hemisferio Sur S.A., Bs As.

Eames, A. J. & L. H. MacDaniels, 1947. An Introduction to Plant anatomy. 2nd Ed Tata Mc Graw Hill. New Delhi.

Gastony, G. J. & D. R. Rollo, 1995. Phylogeny and genetic circunscriptions of Cheilanthoid ferns (Pteridaceae: Cheilanthoideae) inferred from rbcL Nucleotide sequences. Amer. Fern J. 85 (4): 341-360.

Giannasi, D. E. 1980. Flavonoid Evidence for Generic Lines in Selected Gymnogrammoid. Bull. Torrey Bot. Club, 107 (2): 128-133.

Hasebe, M.; P. G. Wolf; K. M. Pryer; K. Ueda; M. Ito; R. Sano; G. J. Gastony; J. Yokoyama; J. R. Manhart; N. Murakami; E. H. Crane; C. H. Haufler, W. D. Hauk. 1995. Fern Phylogeny Based on rbcL Nucleotide Sequences Amer. Fern J. 85 (4): 134-181.

Haufler, G. H. & G. J. Gastony, 1978. Systematic Implications of Spore Morphology in Bommeria and Related Fern Genera. Systematic Botany 3 (3): 241-256.

Hevly, R. H. 1963. Adaptations of Cheilanthoid Ferns to Desert Environments Author(s): Richard H. Hevly Source: Journal of the Arizona Academy of Science 2 (4): 164-175.

Imperato, F. 2006. Kaempferol 3-O-(acetylrutinoside), a New Flavonoid and Two New Fern Constituents, Quercitin 3-O-(acetylglycoside) and 3-O-(acetylrutinoside) from Dryopteris villarii. Amer. Fern J. 96 (3): 93-95.

Kessler, M. & Y. Siorak, 2007. Desiccation and Rehydration Experiments on Leaves of 43 Pteridophyte Species. Amer. Fern J. 97 (4):175–185.

Leroy, J. F. 1978. Composition, Origin, and Affinities of the Madagascan Vascular Flora. Ann Missouri Bot. Gard. 65 (2): 535-589.

Metcalfe, C. R. & L. Chalk. 1972. Anatomy of the Dicotiledons, leaves, stem, and wood in relation to taxonomy with notes. Oxford University Press.

Mickel, J. T. 1974. A Redefinition of the Genus Hemionitis. Amer. Fern J. 64 (1): 3-12.

Moran, R. C. & A. R. Smith, 2001. Phytogeographic Relationships between Neotropical and AfricanMadagascan Pteridophytes. Brittonia 53 (2): 304-351.

Peirano, A. 1943. Estudio geológico del Cerro del Remate y sus aledaños inmediatos. Dpto Pellegrini-Prov. Santiago del Estero. Cuadernos de Mineralogía y Geología 9: 3-31.

Ponce, M. M.; J. Prado. & G. E. Giudice. 2008. Pteridaceae. Pp. 115-136. En: Zuloaga, F. O.; Morrone, O. y Belgrano, M. (Eds.). Catálogo de plantas vasculares del Cono Sur. Monogr. Syst. Bot. Mo. Bot. Gard. 107:115-132.

Prado, J.; C. Del Nero Rodrigues; A Salatino & Maria Luiza F. Salatino, 2007. Phylogenetic relationships among Pteridaceae, including Brazilian species, inferred from rbcL sequences. Taxon 56 (2): 355–368.

Proctor, M.C.F. & Z. Tuba, 2002. Poikilohydry and Homoihydry: Antithesis or Spectrum of Possibilities? New Phytologist 156 (3): 327-349.

Ramos Giacosa, J. P., M. A. Morbelli & G. E. Giudice. 2001. Estudio palinológico de las especies de Anogramma y Trachypteris (Pteridaceae, Pteridophyta) de Argentina. Bol. Soc. Argent. Bot. 36 (3-4): 283-288.

Ramos Giacosa, J. P., G. E. Giudice & M. A. Morbelli. 2008. Resurrection of the Fern Name Trachypteris gilliana (Baker) Svenson Pteridaceae. Amer. Fern J. 98 (3): 164-169.

Svenson, H. K. 1938. Pteridophyta of the Galapagos and Cocos Islands. Bull. Torr. Bot. Club, Vol. 65, No. 5 (May, 1938), pp. 303-333.

Soeder, R. W. 1985. Fern Constituents: Including Occurrence, Chemotaxonomy and Physiological Activity. Bot. Rev. 51 (4): 442-536.

Sota, E. R. de la, 1977. Pteridophyta. En A. Cabrera (Eds.). Flora de la Provincia de Jujuy. Colecc. Ci. Inst. Nac. Tecnol. Agrop. 13: XIV, 275 pp.

Smith, A. R.; K. M. Pryer; E. Schuettpelz; P. Korall; H. Schneider & P. G. Wolf. 2006. A classification for extant ferns. Taxon 55 (3): 705-731.

Tryon, R. M. & A. F. Tryon. 1982. Fern and Allied Plants, with special references to tropical America. Springer-Verlag, New York.

Tryon, R. M & R. G. Stolze. 1989. Pteridaceae en Pteridophyta of Perú. Fieldiana. New series Nº22.

Tryon, A. F. & B. Lugardón. 1991. Spores of the Ptedidophyta. Springer-Verlag, New York.

Van Cotthen, W. 1970. Comparative morphological study of the stomata in the Filicopsida. Bull. Jard. Bot. Nat. Belg. / Bull. Nat. Plantentuin Belg. 40: 81-239.

Varela, R. O.; E. Rossi de Ceballos; M. O. Sidán & T. C. Perera, 2002. Estructura, diversidad y relaciones florísticas de un bosque chaqueño serrano de Argentina. Contribución al estudio de la flora y la vegetación del Chaco XIV. Candollea 57 (2): 239-249.

Descargas

Publicado

2011-12-07

Cómo citar

Hernández, M. A., Varela, O., Fernández, Y. E., & Nadra, M. G. (2011). Caracterización morfológica y anatómica del esporofito de Trachypteris pinnata (Pteridaceae) en relación con la xeromorfía. Lilloa, 48(2), 153–165. Recuperado a partir de https://www.lillo.org.ar/journals/index.php/lilloa/article/view/407
صندلی اداری سرور مجازی ایران Decentralized Exchange

Número

Sección

Artículos originales
فروشگاه اینترنتی صندلی اداری جوراب افزایش قد ژل افزایش قد خرید vpn خرید vpn سرور مجازی بایننس